نوشته شده توسط : iran samak

علل اختلالات یادگیری در کودکان چیست؟

 



اختلال یادگیری,اختلال یادگیری در کودکان,درمان اختلال یادگیری در کودکان

بسیاری از خانواده ها کودکانی با ظاهری طبیعی دارند، رشد جسمی و قد و وزنشان هم نشانه از بهنجار بودن آنان است. هوششان نرمال است. بهخوبی صحبت می کنند. مانند دیگر کودکان بازی می کنند و ارتباط اجتماعی کمابیش مناسبی دارند. در خانه نیز کارهایی را که والدین به آنان واگذار می کنند به خوبی  انجام می دهند و از رفتار و اخلاق عادی برخوردارند. ولی وقتی به مدرسه می روند و می خواهند خواندن و نوشتن و حساب یاد بگیرند مشکلات جدی خودشان را نشان می دهند.

این والدین معمولا گزارشی از نارضایتی معلم از عملکرد تحصیلی کودکشان دریافت می کنند و بسیار نگران می شوند. نقص یا ناتوانی عملکرد می تواند به شکل نداشتن توانایی کامل در گوش کردن، فکرکردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن یا انجام محاسبه های ریاضی ظاهر شود. اختلال یادگیری یا ناتوانی در یادگیری اصطلاحی است که در متون علمی برای این موارد استفاده می شود.

 

با اختلال یادگیری بچه ها چه کار کنیم؟
مبتلایان به ناتوانی های یادگیری در تمام سطوح و در تمام پایه های کلاسی از آمادگی تا دانشگاه دیده می شوند. تشخیص بهنگام، روند بهبودی را سرعت خواهدبخشید؛ بنابراین توجه به دوره ابتدایی به ویژه پایه های اول و دوم در این زمینه از اهمیت بسیاری برخوردار است.

اختلال یادگیری
کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری، معمولا از لحاظ هوشی مشکلی ندارند، اما به دلیل نقص در راه های پردازش اطلاعات در مغزشان، عملکرد ذهنی پایینی را نشان می دهند. به زبان ساده می توان گفت ناتوانی یادگیری از تفاوت در مسیرهای عصبی و ارتباط آنها در مغز ناشی می شود. ناتوانی یادگیری مشکلاتی هستند که بر توانایی مغزی در دریافت، پردازش و ذخیره اطلاعات تاثیر می گذارد. این مشکلات باعث می شود یک دانش آموز بسیار کندتر از فردی که این مشکل را ندارد، مطالب را یاد بگیرد.

دانش آموز مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است به صورت کلی در حوزه های خواندن، یادگیری ریاضی و نوشتن دیکته و به صورت جزئی تر در شناسایی کلمه، ادراک خواندن، حساب کردن، استدلال کردن، هجی کردن و یا کلمه بندی در نوشتن دچار مشکل باشد.

اختلالات یادگیری ممکن است با حالت های مختلف اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه و اختلالات رفتاری نیز همراه شود.

با اختلال یادگیری بچه ها چه کار کنیم؟
در این شرایط والدین افزون بر اینکه با مسائل تحصیلی کودک دست و پنجه نرم می کنند، با رفتارهای پرخطر، بی نظمی، پرخاشگری، مقاومت در برابر پذیرش قانون و رفتارهای افراطی توجه طلبی رو به رو هستند و درواقع مشکل یادگیری کودک در درجه دوم اهمیت قرار گرفته و پدر و مادر از این رفتارها خسته نگران می باشند.

به طور کلی، این شرایط ممکن است تاثیر نامطلوبی بر ارتباطات اجتماعی کودک بگذارد؛ زیرانقطه ضعف در یادگیری می تواند اعتماد به نفس او را نشانه بگیرد و باعث بروز نوعی کمرویی در میان هم کلاسی ها شود و یا به اضطراب از قضاوت های اطرافیان بینجامد. در بعضی از خانواده ها که به این مشکل رسیدگی نمی کنند، کودک در طولانی مدت ممکن است به افسردگی نیز مبتلا شود.

 

 

علل اختلالات یادگیری
ثابت شده است که علل بروز ناتوانی های یادگیری نسبتا مبهم است. برخی از مشکلات کنونی درباره مفهوم ناتوانی های یادگیری، بازتابی است از ناتوانی ما در اشاره دقیق به علل بروز ناتوانی های یادگیری که شاهدش هستیم؛ اما تجربه درمانگران به ما ثابت می کند که ناتوانی های یادگیری، مفهومی «چندرشته ای» است و پیوند میان کارشناسان رشته های گوناگون در این امر باید برقرار باشد.

1- عوامل محیطی: عوامل محیطی بسیاری وجود دارد که می تواند به پیچیدگی ناتوانی های یادگیری بیفزاید و حتی شاید سبب ساز آن باشد. تغذیه مناسب و سالم کودک از جمله این عوامل است.

سرماخوردگی مزمن، مشکلات تنفسی، آلرژی ها و همچنین سقوط، آسیب دیدیگی مغزی و یا ضربه واردشده به سر در دوره ای که کودک در حال رشد است می تواند موثر باشد.

 

- همچنین کودک در حال رشد نیازمند درون داده های حسی است تا درباره محیط و خود و هردو بیاموزد؛ یعنی کودک به تجربه هایی نیاز دارد تا بیاموزد که چگونه بیاموزد. اگر این سطح کاهش زیادی داشته باشد کودک در ارتباط با دنیای بیرون دچار مشکل می شود؛ بنابراین انجام بازی هایی که مطابق هر دوره رشدی است نقش بسزایی در پیشگیری از اختلالات یادگیری دارد.


- صحبت کردن با کودک و درگیربودن او در فرایندهای کلامی مثل گفت و گوهای روزانه و قصه گویی برای او بسیار رشد دهنده خواهدبود.

از سویی دیگر بسیاری از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری، مضطرب، نامطمئن و بی اختیار و سرکش هستند که ممکن است این رفتارها با حس ناامنی طبیعی، ناپایداری دریافت حس محبت و گرمی و پذیرش در منزل و محیط مدرسه پیوند داشته باشد. بنابراین ایجاد محیطی گرم، صمیمی و حمایت کننده از سوی والدین نقش موثری در بهبود ناتوانی یادگیری کودک دارد.

2- عوامل فیزیولوژیکی: بسیاری از متخصصان بر این باورند که علل اساسی ناتوانی های یادگیری، آسیب دیدگی مغزی شدید یا جزئی و صدمه های واردشده به دستگاه عصبی و مرکزی است.

3- عوامل ژنتیکی: شواهدی در دست است که نشان می دهد ناتوانی های یادگیری احتمالا در برخی خانواده ها بیش از دیگران دیده می شود. درواقع عوامل ژنتیکی در شمار وسیعی از ناتوانی های یادگیری نقش دارد.

4- عوامل بیوشیمیایی: اختلال های گوناگون متابولیکی در حکم عواملی هستند که موجب ناتوانی های یادگیری می شوند؛ مثل هایپوگلیسمی و کم کاری.

5- عوامل هنگام و بعد از تولد: اتفاقات حین زایمان که به آسیب دیدن جنین انجامد؛ مثل سیانوزه شدن کودک و یا بیماری های شدیدی که در روزهای اولیه زندگی بعد از تولد است، مثل زردی های شدید می تواند در ابتلای کودک به ناتوانی یادگیری موثر باشد.

6- تاخیر رشد: دیده نشدن نشانه های رشد جسمی و شناختی مطابق با سن کودک، نشانه ای است برای بروز اختلالات یادگیری در سال های آینده. مشکلات برخی از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری ممکن است از تاخیر رشد در برخی اجزای دستگاه عصبی مرکزی سرچشمه گرفته باشد که این گونه کودکان پس از بزرگ تر شدن بر این مشکلات غلبه می کنند.

7- عوامل آموزشی
*  تدریس ناکافی و ناصحیح به کودکان
*  عدم فراگیری معلم از مهارت های لازم برای تدریس درس های پایه در مدارس
*    توقعات بیش از اندازه بالا یا بسیار پایین معلمان
*   برنامه ریزی و طرح برنامه آموزشی ضعیف
*  نداشتن فعالیت های برانگیزند
*  تدریس عملی نادرست
*  جای خالی آموزش مهارت های اجتماعی، یادگیری و حرکتی و جسمی و نپرداختن به یادگیری های زبان شفاهی

بنابراین باید به عوامل اختلال یادگیری اهمیت بدهیم تا بتوانیم آنها را شناسایی کرده و نسبت به رفع انها اقدام کنیم. از طرفی برای دانستن عوامل اختلال یادگیری می‌توانیم از کارشناسان این حوزه کمک بگیریم.



:: برچسب‌ها: عوامل اختلال یادگیری , اختلال یادگیری ,
:: بازدید از این مطلب : 348
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 29 خرداد 1402 | نظرات ()
نوشته شده توسط : iran samak

تشخیص و درمان اختلال یادگیری ریاضی در کودکان چگونه است؟

گروهی از کودکان در مقایسه با سایرین از عملکرد مطلوبی در برخی از مهارت های خاص تحصیلی مانند محاسبات ریاضی برخوردار نیستند که معمولا در ایجاد آن ها بیماری های جسمی یا عصبی تاثیر گذار نیستند. به این مشکلات، اختلالات یادگیری می گویند. 

از جمله اختلالات یادگیری می توان به اختلال ریاضی، اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال خواندن و... اشاره کرد که در این مطلب سایت نورو لند قصد داریم به مرور نکات مرتبط با اختلال ریاضی، علائم و راهکار های درمانی آن بپردازیم.

اشاره اجمالی به اختلال ریاضی

اختلال ریاضی از جمله اختلالات یادگیری شایع در بین کودکان است که سبب می شود این گروه از کودکان مبتلا علی رغم سطح هوشی و سلامتی جسمی نرمال، نتوانند در محاسبات ریاضی عملکرد خوبی به دست آورند.

متخصصان به اختلال ریاضیات، اصطلاحاً دیس کلکولیا نیز می گویند که به ضعف عملکردی در آموزش و استفاده از مفاهیم ریاضی اشاره دارد. 

لزوم توجه به درمان اختلال ریاضی از آن جهت مهم است که ضعف ایجاد شده می تواند زمینه ساز بروز مشکلاتی در زمینه تحصیل و زندگی روزمره افراد شود به طوری که حتی قادر نباشند به خوبی محاسبات ساده ریاضی را نیز انجام دهند. 

در شناسایی افراد درگیر با اختلال ریاضی باید به این نکته توجه داشت که این مشکل در تمامی افراد به یک صورت بروز نمی کند و هر یک ممکن است تظاهر متفاوتی داشته باشند.

از جمله حوزه های تاثیر گذار اختلال ریاضی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • شمردن اعداد و ارقام
  • شناسایی درست اعداد و ارقام از یکدیگر
  • فهم اصول ریاضی
  • اتمام درست محاسبات ریاضی
  • توانمندی در خواندن یا نوشتار اعداد
  • تفهیم درست روابط فضایی

اهمیت یادگیری ریاضی در زندگی چیست؟

با توجه به اینکه ریاضی از جمله دروسی است که هر فرد تا آخر عمر به آن نیاز دارد، نیاز است که والدین نسبت به وجود اختلال یادگیری از این نوع بی تفاوت نباشند تا کودک بتواند با درک بهتر در این درس موفق گردد. به هر گونه مشکلی که در دستیابی به این هدف خللی ایجاد کند، اختلال ریاضی می گویند.

اهداف آموزشی ریاضی کدامند؟

یکی از سوالات افراد به ویژه دانش آموزان این است که چرا باید مسائل ریاضیات را بیاموزند؟ که در ادامه به این پرسش در قالب تشریح انواع اهداف مختلف پاسخ داده می شود.

  • اهداف پرورشی: آموزش ریاضی فرصتی را فراهم می کند تا مسیر تربیتی دانش آموزان هموار تر شده و در پی آن توانایی حل مسائل زندگی نیز به دست آورند.
  • اهداف آموزشی: از طریق آموزش ریاضی می توان با تکنیک های محاسباتی که در زندگی روزمره به کار می آیند، آشنا شد.
  • اهداف فرهنگی: با توجه به تاثیری که ریاضی دان ها و نوابغ بر فرهنگ کشور ها دارند نیاز است که برای رسیدن به این هدف، کودکان درس ریاضی را به خوبی بیاموزند.
  • اهداف عاطفی: از دیگر مزیت های آموزش ریاضی، افزایش فعالیت های ذهنی، تقویت حس کنجکاوی و حس ظرافت و ادراک است به طوری که موریس کلاین از ریاضیات با لقب بهترین دستاورد فکری و اصلی ترین ابداع نام می برد.

تاریخچه شناخت اختلال ریاضی

در گذشته افراد برای تشریح اختلال ریاضی از اصطلاحاتی مانند سندرم گرستمن، اختلال مادر زادی در حساب، ناتوانی در حساب و اختلال رشدی در حساب استفاده می کردند. در سال ۱۹۸۰ همزمان با انتشار سومین ویرایش راهنمای آماری و تشخیصی، اختلال ریاضی را نیز به عنوان یک مشکل روان پزشکی دسته بندی کردند.

ارتباط نیمکره های مغزی و آموزش ریاضی

نیمکره راست

با توجه به اینکه نیمکره راست مغز افراد به صورت کلی نگر عمل می کند در ابتدا با درک اجمالی کل مسئله به شناسایی اجزا آن می پردازد به همین دلیل نقش آن را در زمان حل معما، خلاقیت، اکتشاف، جهت یابی، حس لامسه و درک اشیا سه بعدی می توان دید. 

از دیگر عملکرد های مرتبط با نیمکره راست مغز افراد خیال پردازی، تحلیل فرآیند های ادراکی، شناسایی رنگ ها، موسیقی، هنر و... است. 

میزان استفاده از نیمکره ها حتی بر انتخاب شغل نیز بی تاثیر نیست به طوری که مشخص شده است اکثر سیاست مدار ها و هنرمندان در گروه افراد راست مغز قرار دارند.

نیمکره چپ

از عملکرد های مرتبط با نیمکره چپ می توان به توانایی درک مفاهیم ریاضی و فلسفه، نظم و طبقه بندی و پردازش اطلاعات اشاره کرد. 

با توجه به اینکه نیمکره چپ در به خاطر سپاری جزئیات به ویژه کلمات و اعداد نقش اساسی دارد افرادی که در زمینه ریاضیات، فلسفه و زبان تحصیل می کنند. فعالیت این نیمکره در مقایسه با نیمکره راست بیشتر گزارش شده است. 

البته باید یادآوری کنیم که یک فرد از فعالیت بالاتر نیمکره راست یا چپ برخوردار است به این مفهوم نیست که دیگری هیچ تاثیری در توانمندی و یادگیری او ندارد بلکه مجموع فعالیت های دو نیمکره مغز سبب ساخت شخصیت افراد می گردند.

اختلال ریاضی بر کدام یک از مهارت های فرد اثر گذار است؟

۱- انجام محاسبات ریاضی

اختلال ریاضی سبب می شود که فرد مبتلا نتواند به خوبی در مهارت هایی که با حافظه و مسائل شناختی مرتبط هستند، موفق گردد.

۲- حل مسائل ریاضی

در مواردی نیز دیده شده که فرد به دلیل وجود اختلال ریاضی قادر نیست راه حل درست مسئله را تشخیص دهد که ناشی از ضعفی است که در رو خوانی صورت مسئله و استفاده از روش متناسب دارد.

۳- قوانین روش های ریاضی

این نوع اختلال ریاضی را می توان در دانش آموزانی دید که نمی توانند به خوبی قواعد و روش های حل مسائل مانند جمع، تفریق، ضرب و تقسیم را بیاموزند. به همین دلیل موفقیت چندانی در حل مسائل به دست نمی آورند.

۴- درک زبان ریاضی

یکی از ملزومات موفقیت در حل مسائل ریاضی این است که فرد به خوبی از زبان ریاضی و اصطلاحات مرتبط با آن همچون بزرگتر از، کوچکتر از، مساوی و معادله و... آگاه باشد. دانش آموزانی که در این مهارت دچار اختلال هستند نه تنها نمی توانند این اصطلاحات را درک کنند بلکه در حل درست مسائل نیز عاجز هستند.

۵- ضعف در سطوح مختلف کلاس ریاضی

با توجه به اینکه با جلو رفتن مباحث درسی، مسائل و سطوح تحصیلی دچار پیچیدگی بیشتری می شوند. این اختلال خود را به صورت دیگری نمایان می کند. به طور مثال زمانی یک دانش آموز قادر است که تمامی مسائل را حل کند که از آموزش های گذشته مانند روش های شمارش، انجام اعمال اصلی ریاضی، شناخت اصطلاحات ریاضی و ... مطلع باشد.

علت بروز اختلال ریاضی چیست؟

در بروز اختلالات ریاضی کودکان عوامل مختلفی تاثیر دارند که در ادامه به آن ها اشاره شده است.

حافظه

تاثیر مشکلات حافظه بر این اختلال زمانی مشخص است که کودک قادر نیست حتی اعمال اصلی و ساده مرتبط را به خاطر آورد. 

برخی از کودکان که مبتلا به مشکلات شدید حافظه ای هستند، از جمله ناتوانی در به یاد آوردن مراحل مورد نیاز، حل مسائل سخت تر، مراحل حل معادلات جبری، معانی علائم و اصطلاحات مرتبط و ... دچار ضعف های بیشتری در ریاضیات هستند.

از آن جهت توجه به مشکلات حافظه ای مهم است که با رسیدن به معادلات جبری و امثال آن که سخت تر نیز هستند دانش آموز قادر نیست حتی معانی علائم خاص را نیز به یاد آورد به طوری که در بسیاری از موارد کودک علی رغم اینکه تا دیروز از روش حل مسائل آگاه بود ولی در روز امتحان دچار فراموشی می شود.

رشد شناختی

افرادی که در رشد شناختی دچار ضعف هستند نمی توانند در مواردی مانند درک صورت مسئله ریاضی، درک مفهوم عددی و انتخاب روش موثر شمارش موفقیت چندانی به دست آورند.

مشکلات بینایی - فضایی

کودکانی که از مشکلات بینایی - فضایی در رنج هستند اغلب در حل مسائل با اشتباهاتی مانند درج نامرتب اعداد در ستون، عدم درک نقشه ها، هندسه و ناآگاهی از ارزش مکانی اعداد مشخص می شوند.

وجود این قبیل مشکلات حتی بر درک کودک از اشکال هندسی نیز تاثیر دارد و ممکن است حتی یک مربع را نه تنها به آن صورتی که هست ببیند بلکه بیان می کند که آن یک شش ضلعی یا دایره است. گروهی دیگر از کودکان در درک بصری اعداد مشکل دارند به طوری که در تشخیص اعدادی مانند (۲و۶)، (۸و۷)، (۴و۶) با مشکل مواجه هستند.

دیگر عوامل موثر بر ایجاد مشکلات در آموزش ریاضی

  • ضعف عملکردی در هوش غیر کلامی
  • ناتوانی در آموزش درست
  • عدم تمایل به یادگیری و حضور در کلاس درس
  • بی دقتی و ضعف ادراک و حافظه
  • شرایط محیطی از جمله رفتار نامناسب اطرافیان مانند خانواده، معلم و نبود امکانات کمک آموزشی مطلوب
  • عوامل بیوشیمیایی در نوزادی و قبل از آن
  • ضعف در هماهنگی و سازماندهی اجزا بدن مانند چشم و دست

علائم و شواهد اختلال ریاضیات

  • شمارش طوطی وار اعداد: دانش آموز قادر به شمارش درست اعداد و ارقام نیست.
  • عدم درک مفاهیم اعدادی: به طور مثال زمانی که از دانش آموز درخواست می شود که به جدا سازی تعدادی وسیله بپردازد به دلیل عدم توانایی به اشتباه می افتد.
  • عدم درک ارزش عددی: این مشکل زمانی مشاهده می شود که کودک قادر به تمایز دو عدد حتی در مقادیر کوچک و کمتر از ۱۰ نیز نیست.
  • نقص در کپی برداری اعداد: دانش آموز نمی تواند به رونویسی درست اعداد بپردازد.
  • نقص در تکمیل و انجام عملیات: برخی از دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی حتی در جمع کردن اعداد نیز با مشکل مواجه هستند که با افزایش سطوح عملیات این نقص مشکلات بیشتری را ایجاد می کند.
  • مشکل در حل مسائل ریاضی: در مواردی دانش آموز علی رغم اینکه می داند چگونه باید یک مسئله را حل کند ولی به دلیل عدم توانایی در تشخیص مسائل ریاضی و نحوه جزئیات آن ها در انجام آن با شکست مواجه می شود.
  • نقص در تشخیص زمان
  • ناتوانی در شمارش پول

شروع درمان اختلال ریاضی به چه صورت است؟

قبل از اقدام به شروع استفاده از تکنیک های درمانی برای کنترل اختلال ریاضی در کودکان حتما باید فرد را از نظر وجود هر گونه ضایع مغزی، روانی و عقب ماندگی ذهنی توسط پزشک متخصص ارزیابی کرد. 

گاهی نیز مشکلات محیطی به ظاهر ساده عامل اختلال در روند یادگیری کودکان می شوند به طور مثال دیده شده است که کودکانی که نتوانسته اند در دوران خردسالی به صورت سینه خیز حرکت کنند دچار آسیب هایی در روند آموزشی شده اند اما چنین عواملی در سنین بزرگسالی مطرح نیستند زیرا رشد و کسب تجربه از اتفاقات گذشته مانع این رخداد می شود.

درمان اختلال ریاضی چگونه است؟

علی رغم تلاش زیاد پژوهشگران و محققین، تاکنون هیچ درمان دارویی برای کنترل اختلال ریاضی معرفی نشده است ولی متخصصین توصیه می کنند که اطرافیان به ویژه والدین و معلمین از متد هایی که به آموزش بهتر کودک کمک می کنند غفلت نورزند که در ادامه به طور مفصل به آن ها اشاره می شود.

بازی های ریاضی

زمانی که کودکان مبتلا در بازی های ریاضی مشارکت می کنند ضمن مرور مفاهیم، این فرصت فراهم است که همه چیز را از نزدیک لمس نماید به طوری که مشخص شده است زمانی که ریاضیات لمسی برای آموزش مفاهیم پایه (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم) به کار گرفته شود، بازدهی نتیجه به شدت افزایش می یابد.

به کارگیری متد های دیداری

اساس این متد ها بر آن است که کودک با تلاش و ممارستی که دارد از طریق ترسیم اشکال و یا نمودار میزان درک خود را محک بزند. برای اینکه فرآیند نتیجه گیری تسریع یابد پیشنهاد می شود نخست کودک مسائل را مطالعه کند سپس اطرافیان برای او تشریح کنند.

خواندن مسائل با صدای بلند و رسا

در صورتی که کودک مسائل را با صدای بلند و رسا برای خود تکرار کند، علاوه بر اینکه توجه او به آن ها بیشتر می شود می تواند عملکرد بهتری نیز کسب نماید.

حل دوباره مسائل قبلی

از دیگر روش هایی که به آموزش بهتر اعمال اصلی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم) می انجامد، حل مسائل قدیمی است تا با مرور روش حل، آن را نیز به خاطر بسپارد.

نکات تاثیرگذار بر آموزش ریاضی

از جمله ملزومات آموزش درس ریاضی توجه به رشد زیر ساخت ها و سازمان های کیفی ذهن (ساختار های رشد شناختی) است تا کودک به قدرت استدلالی دست یابد. 

دانش آموزانی که به چنین توانمندی دست نیافته اند معمولا مفاهیم را به صورت طوطی وار حفظ می کنند که سبب ضعف در حل مسائل می گردد. 

یکی دیگر از اشتباهات آموزشی به ویژه در زمینه درس ریاضی این است که بدون توجه به میزان درک کودک از روابط ریاضی، به یادگیری مفاهیم پرداخته می شود. 

برای اطمینان از رخ دادن چنین اتفاقی، معلم می تواند در زمان حل مسائل از دانش آموز بخواهد روش استدلال خود را شرح دهد حتی اگر به درستی به جواب رسیده باشد. 

مشخص شده است که در صورتی که معلمین از متد های آموزشی که مبتنی بر نقش فعال دانش آموز استفاده کنند بهترین نتیجه را مشاهده می کنند.

دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی چه تمارینی می توانند انجام دهند؟

سعی کردیم فعالیت ها و تمرین هایی که از گسترش مشکلات دانش آموزان ممانعت می کند و روند بهبودی را تسریع می کنند ذکر کنیم تا با همکاری معلمان و والدین این مسیر آموزشی برای دانش آموزان راحت و هموار گردد.

آموزش مفهوم کم، زیاد، کوچک و بزرگ

یکی از روش های آموزشی مفاهیم کم، زیاد، کوچک و بزرگ این است که والدین با تقسیم بندی تعدادی گردو یا فندق در دو گروه کم و زیاد، تفاوت این دو را به کودک بیاموزند سپس آن ها را مخلوط کنند و از او بخواهند دوباره این دو گروه را شکل دهند. 

برای تفهیم تفاوت کوچک و بزرگ می توان از میوه هایی که تفاوت اندازه دارند استفاده کرد مانند پرتقال و گردو.

آموزش مفاهیم زیر، رو، بالا و پایین

برای آموزش بهتر این مفاهیم والدین می توانند با طراحی بازی آن را سرعت بخشند مانند انتخاب توپ و قرار دادن آن بر روی میز و زیر آن و توضیح درباره مفهوم زیر و رو. 

در صورتی که کودک به تکرار این مفاهیم بپردازد بهتر می تواند آن ها را به خاطر بسپارد. در آموزش بالا و پایین نیز می توان توپ را بالا و یا پایین سر برد و با تکرار این واژه ها به درک بهتر کودک کمک کرد‌.

آموزش مفهوم دور - نزدیک

برای تشویق کودک به یادگیری این مفاهیم والدین می توانند از کودک بخواهند یک بار تمامی وسایلی که در مجاورت او قرار دارند را نام ببرد و سپس این کار را برای اشیا که دورتر هستند تکرار نماید‌.

آموزش مفهوم جلو - عقب

در آموزش این مفاهیم می توان از وسایل بازی کودک کمک گرفت. به عنوان مثال ماشین اسباب بازی و سپس آن را در جهت جلو و عقب حرکت داد که تکرار آن به روند آموزش کمک می کند.

آموزش مفهوم عمق یا گودی

ماسه بازی و یا بازی با خمیر بازی کمک می کند که کودک علاوه بر سپری کردن اوقاتی خوش و سرگرمی، با کمک آن ها به مفهوم عمق و گودی نیز پی ببرد.

آموزش مفهوم کوتاه - بلند

استفاده از آینه و مقایسه قدی والدین با کودک به آموزش و درک بهتر مفاهیم کوتاهی و بلندی می انجامد.

آموزش مفهوم خط کشیدن

می توان فرصتی را فراهم کرد که کودک در بازی با شن و یا ماسه و خط کشیدن بر روی آن این مفهوم را بیاموزد.

آموزش مفهوم یک و بیش از یک

برای درک این مفاهیم می توان از بازی با مهره ها و انتخاب یک مهره سپس افزایش تعداد مهره ها کمک گرفت.

آموزش مفهوم تشخیص جهت های مختلف

یکی از روش هایی که به این مهارت منجر می شود تهیه کتاب رنگ آمیزی است. بهتر است در زمان انجام آن از دانش آموز درخواست شود به نقاشی تصاویر سمت چپ و... بپردازد تا درک بهتری از جهت های مختلف به دست آورد.

آموزش مفهوم ردیف بندی

بهتر است برای کمک به درک بهتر از ردیف کردن اشیا، چندین مهره و یا حلقه تهیه کرد سپس از کودک درخواست شود آن ها را بر حسب سایز و یا شکل ردیف نماید.

مفهوم ترسیم اشکال هندسی

در صورتی که وسایل نقاشی برای کودک تهیه شود و پس از آموزش از او خواسته شود مربع، مثلث، دایره و... ترسیم کند به تفاوت اشکال هندسی پی می برد.

آموزش شمارش اعداد و ارقام

یکی از فعالیت های سرگرم کننده و آموزشی درخواست از کودک برای شمارش اعداد از ۱ تا ۱۰ و معکوس شمردن آن هاست که به آموزش بهتر نیز بسیار کمک می کند.

آموزش مفهوم پول

برای کمک به درک بهتر کودک از مفهوم پول می توان معاملاتی را ترتیب داد و سپس با کمک کردن آن را حل نمود تا ارزش دارایی ها و پول را بیاموزد.

آموزش مفهوم اندازه

یکی از تمارین جالب در زمینه تفهیم بهتر اندازه، تهیه تعدادی نی نوشابه و ردیف کردن آن ها بر حسب سایز است که علاوه بر سرگرمی موجب آموزش سریع نیز می گردد.

آموزش مفهوم مساحت

برای درک درست کودک از این مفهوم، والدین می توانند چندین شکل هندسی تهیه کنند و سپس آن را از کم ترین به بیشترین سطوح مرتب کنند.

آموزش مفهوم وزن

در صورتی که وسایلی مانند ترازو و چندین اسباب بازی به کودک داده شود تا علاوه بر سرگرمی به تفاوت وزنی آنان توجه کند به خوبی به مفهوم وزن اشیا پی می برد.

آموزش مفهوم مساوی

برای درک مفهوم مساوی می توان تعدادی مشابه وسیله مانند قاشق و بشقاب به کودک داده شود و از او درخواست شود که هر قاشق رو به رو بشقاب قرار دهد.

آموزش مفهوم جمع و تفریق

طرح مسائل ساده و ملموس کمک می کند علاوه بر اینکه توجه کودک جلب گردد به راحتی پی به مفهوم جمع و تفریق نیز ببرد. به طور مثال اگر ۵ تا سیب داشتی و یکی به مامان می دادی، چند سیب داشتی؟

نکات تکمیلی آموزشی در بهبود اختلال ریاضی

  • در صورتی که برای آموزش مفاهیم و مسائل مرتبط با ریاضی از مواد واقعی و لمس شدنی استفاده گردد، بازدهی آن افزایش می یابد. به طور مثال می توان برای آموزش مفهوم اعداد و شمارش آنان از مهره، ژتون، نخود، لوبیا و... استفاده کرد‌.
  • پس از اینکه کودک در شمارش اعداد به موفقیت رسید بهتر است این مهارت را در شمردن تصاویر اشیا نیز تکرار کرد.
  • توصیه می شود برای علاقه مند کردن کودکان به مفاهیم ریاضی از وسایل کمک آموزشی متنوع مانند خمیر، گل رس، ماسه و... استفاده شود تا ضمن سرگرمی این هدف میسر گردد.
  •  زمانی بهترین نتیجه مشاهده می شود که به کودک از نظر هماهنگی حرکتی مرتبط با عضلات بدن، توجه و تمرکز، حافظه، درک بینایی، شنیداری و... نیز ارزیابی گردد و در صورت لزوم از تمارین مرتبط استفاده گردد.

نحوه رفع اشکال در انجام مهارت های محاسباتی ریاضیات

گاهی نقص در انجام مهارت های محاسباتی پایه و عملیات هایی مانند ضرب، جمع، تقسیم، کسر اعداد، اعشار، درصد و... موجب نا کارآمدی در یادگیری درس ریاضی می گردد. به همین دلیل نیاز است کودک از نظر وجود نقایص زیر بنایی در کارکرد های آموزشی همچون عوامل گفتاری، فضایی، ادراکی، حافظه و... بررسی گردد.

رفع موانع توجه و دقت برای آموزش ریاضیات

همیشه عدم موفقیت در مباحث ریاضی مرتبط با عدم آگاهی دانش آموزان از عملیات های مربوطه نیست و گاهی از نبود توجه و تمرکز نشات می گیرد که خود شامل چند نوع هستند از جمله:

بی توجهی به علامت ها

به دلیل عدم توجه کافی قادر نیستند علائم ریاضی (تفریق، جمع، ضرب و..) را به درستی و در جای مناسب به کار گیرند.

بی دقتی به ستون ها

در برخی از موارد، دانش آموزان به این دلیل در عملیات جمع یا تفریق دچار اشتباه می شوند که نسبت به جایگاه یکان، دهگان و صدگان توجه کافی ندارند.

بی توجهی در کامل نوشتن اعداد

فراموشی و بی دقتی برخی از دانش آموزان سبب می شود که عدد آخر جواب عملیات های ریاضی را ننویسند که به اشتباه نوشتن جواب منجر می شود.

جا انداختن اعداد

در مواردی نیز دیده شده است که به دلیل فراموشکاری یکی از اعداد را نمی نویسند که موجب می شود پاسخ جمع یا تفریق درست نباشد. 

عدم محاسبه درست

گروهی از کودکان نیز به دلیل بی حوصلگی و نداشتن شکیبایی به محاسبه درست عملیات های ریاضیات نمی پردازند که سبب می شود پاسخ درست مشاهده نگردد.

خطا در محاوره نویسی

از دیگر اثرات بی دقتی دانش آموزان در انجام محاسبات ریاضی زمانی دیده می شود که دو عملیات مجاور را با یکدیگر اشتباه می گیرند. زمانی آن ها می توانند به موفقیت در این مسیر برسند که مشکل بی دقتی آنان رفع گردد.

سایر تمارین مرتبط

گروهی از دانش آموزان نیز در تشخیص رنگ ها از یکدیگر مشکل دارند که برای این گروه انجام تمارین با استفاده از مهره های پلاستیکی، جعبه مداد رنگی و... و ترتیب قرار دادن آن ها بسیار کمک کننده است.

شناخت درست عدد صفر

برخی از دانش آموزان از عدد صفر شناخت کافی ندارند برای این گروه می توان از یک بازی سرگرم کننده استفاده کرد به این صورت که ۵ پاکت و چندین نی تهیه گردد که در هر پاکت به ترتیب از تعداد نی های گذاشته شده کم کنند به طوری که در آخرین پاکت هیچ نی نباشد سپس از کودک درخواست شود تعداد نی های هر پاکت را بگوید‌ و زمانی که به پاکت آخر که خالی است رسید، والدین صفر را بگویند تا کودک تکرار نماید.

تمارین موثر بر رفع مشکل دقت و توجه کودک

  • قدم زدن در جهت های مختلف
  • پرش
  • شمارش اعداد و تکرار معکوس آن ها
  • توپ بازی ضمن تکرار اعداد
  • تنفس عمیق
  • شنیدن موسیقی
  • قرار دادن چشم بند و راه رفتن در جهت های مختلف
  • تغییر حرکت چشم با نور چراغ قوه
  • چرخش توپ روی بدن

سایر راهکار های موثر بر کنترل اختلال ریاضی

  • توجه به تناسب مفاهیم درسی با سطح دانش فرد
  • انجام تمارین موثر بر تقویت بینایی
  • توجه به راهکار های موثر بر تقویت شنیداری
  • انجام پازل و ماز برای افزایش دقت و ادراک
  • افزایش هماهنگی دست و چشم با انجام پرتاب حلقه
  • افزایش دقت با بازی دارت
  • آموزش اعداد با کمک اعداد مغناطیسی
  • توجه به فعالیت های آزمون فراستیک
  • کپی برداری تصاویر و اعداد
  • نقاشی کشیدن
  • وارد کردن مهره های رنگی در نخ (تقویت بینایی و بهبود دقت)
  • انجام خمیر بازی و ترسیم اعداد با کمک آن
  • بر شمردن تفاوت و یا شباهت تصاویر
  • انجام فعالیت های مرتبط به شناسایی زمان (هفته، روز، ساعت و...)
  • حضور در بازی های گروهی مانند بسکتبال برای بهبود هماهنگی چشم و دست و افزایش دقت


:: برچسب‌ها: اختلال یادگیری در ریاضی , اختلال یادگیری ,
:: بازدید از این مطلب : 340
|
امتیاز مطلب : 2
|
تعداد امتیازدهندگان : 1
|
مجموع امتیاز : 1
تاریخ انتشار : دو شنبه 29 خرداد 1402 | نظرات ()
نوشته شده توسط : iran samak

تخمین زده می شود کودکان دارای اختلال یادگیری ۱۵ درصد از جمعیت دانش آموزان مدرسه ای را تشکیل می دهند. حدود ۲۰ درصد از کودکان دارای اختلال یادگیری، به اختلال کم توجهی بیش فعالی هم مبتلا هستند. آموزش یوگا و مدیتیشن به کودک می تواند کمک کننده باشد. در این مطلب همراه ما باشید تا در مورد اختلال یادگیری و روش های درمان آن، اطلاعات لازم را کسب کنید.

اختلال یادگیری(LD) چیست؟

اختلال یادگیری (Learning disability) یک اختلال عصبی دائمی است که ممکن است خفیف و شدید باشد. این اختلال توانایی مغز در ذخیره سازی، پردازش، ثبت اطلاعات و توانایی یادگیری را تحت تأثیر قرار می دهد. هوش کودک مبتلا به اختلال یادگیری به طور متوسط ​​ بالاتر از حد متوسط ​​است اما تا حد زیادی از لحاظ تحصیلی با مشکل مواجه می شود. این کودکان معمولا با موارد زیر مشکل دارند:

  • درک حرف ها و صحبت های دیگران
  • صحبت کردن
  • خواندن
  • نوشتن
  • فهم ریاضیات
  • توجه کردن

اغلب کودکان بیش از یک نوع اختلال یادگیری دارند. آنها همچنین ممکن است یک بیماری دیگر مانند اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) نیز داشته باشند که می تواند یادگیری را حتی بیشتر تحت تاثیر قرار دهد. برای آگاهی کامل از درمان اختلالات یادگیری, روی این متن کلیک کنید.

چه عواملی باعث ایجاد اختلال یادگیری می شود؟

اختلال یادگیری هیچ ارتباطی با هوش ندارد. این وضعیت در اثر تغییر در مغز ایجاد می شود و بر نحوه پردازش اطلاعات در مغز تأثیر می گذارد. این اختلافات معمولاً در بدو تولد وجود دارد. اما عوامل خاصی وجود دارد که می توانند در ایجاد اختلال یادگیری نقش داشته باشند. عوامل خطر ابتلا به اختلال یادگیری در کودکان عبارتنداز:

  • ژنتیک
  • قرار گرفتن در معرض خطرات زیست محیطی (مانند سرب)
  • وجود مشکلاتی ازجمله مصرف مواد مخدر توسط مادر در دوران بارداری
  • مشکلات در هنگام تولد که رسیدن اکسیژن کافی به مغز را متوقف می کند
  • بیماری مانند مننژیت یا صدمه به مغز در اوایل کودکی

بعضی اوقات علت مشخصی برای اختلال یادگیری وجود ندارد.

آیا درمانی برای اختلال یادگیری وجود دارد؟

اگر به دنبال یک درمان دائمی هستید، باید بدانید که هیچ درمان مشخص و مادام العمری برای این اختلال وجود ندارد. همچنین کودک شما نمی تواند این شرایط را برای همیشه پشت سر بگذارد اما شما همیشه می توانید کمک های لازم را به او ارایه دهید. وقتی کودک سرانجام متوجه شد که مشکل یادگیری دارد، با اوضاع سازگار می شود و روش هایی را پیدا می کند که به او کمک کند تا بهتر یاد بگیرد و عملکردهای خود را ارتقا دهد.

درمان اختلالات یادگیری بر پایه ی آموزش است، اما ممکن است شامل درمان پزشکی، رفتاری و روانشناسی نیز باشد. برنامه های آموزشی مؤثر ممکن است رویکرد درمانی، جبرانی یا استراتژیک (یعنی آموزش کودک به یادگیری) داشته باشد. عدم مطابقت روش آموزشی و اختلال یادگیری کودک، ناتوانی های او را تشدید می کند.

۱- متداول ترین روش درمان اختلال یادگیری، آموزش خصوصی است. معلمان آموزش دیده می توانند یک ارزیابی آموزشی در زمینه ی پتانسیل تحصیلی و فکری کودک انجام دهند و سطح عملکرد تحصیلی وی را ارزیابی کنند. پس از اتمام ارزیابی، رویکرد اساسی، آموزش مهارت های یادگیری با استفاده از توانایی ها و نقاط قوت کودک و همچنین اصلاح و جبران ناتوانی ها و نقاط ضعف است.

۲- پزشک فرزند شما ممکن است برای مدیریت افسردگی یا اضطراب شدید، داروهایی تجویز کند. داروهای درمان اختلال کم توجهی – بیش فعالی ممکن است توانایی کودک برای تمرکز در مدرسه را بهبود بخشد.

داروها عموما بر پیشرفت تحصیلی، هوش و توانایی یادگیری عمومی تأثیر می گذارند. همچنین برخی از داروهای خاص (به عنوان مثال، داروها مانند متیل فنیدات (ریتالین) و چندین نوع داروی آمفتامین دیگر) ممکن است توجه و تمرکز کودک را تقویت کند و به او اجازه دهد تا به صورت کارآمدتری به آموزش بپردازد.

۳- یک روانشناس بطور ویژه برای مقابله با مشکلاتی همچون سلامت روانی و عاطفی بیماران آموزش دیده است. بنابراین روانشناس می تواند به کودک مبتلا به اختلال یادگیری کمک کند. همچنین می تواند مشکلات کودک و والدین و کارکنان مدرسه را با یکدیگر حل و فصل کند.

روانشناس بالینی ارزیابی های ذهنی ارائه می دهد و می تواند مشاوره ای را برای مقابله با ناتوانی های یادگیری و همچنین کمک به تکنیک های کنترل احساسات این کودکان ارائه دهد. برای آگاهی کامل از درمان اختلالات یادگیری, روی این متن کلیک کنید.

۴- برخی از متخصصان می توانند بر روی مشکلات زبان و گفتار کودکان کار کنند و آنها را بهبود بخشند.

۵- درمان های مکمل و جایگزین نیز موثر هستند. برای تعیین اثربخشی درمان های جایگزین از جمله تغییرات رژیم غذایی، استفاده از ویتامین ها، ورزش چشم ها، نورو فیدبک (بازخورد عصبی) و استفاده از دستگاه های تکنولوژیکی تحقیقات بیشتری لازم است.

۶- روش های درمانی محبوبی نیز وجود دارد که ممکن است موثر واقع شوند. برخی از نمونه های این روش های درمانی شامل عدم مصرف افزودنی های مواد غذایی، استفاده از آنتی اکسیدان ها یا مگادوز ویتامین ها، تمرینات یکپارچگی حسی-حرکتی از طریق تمرین های حرکات حرکتی، تمرین عصبی شنوایی و آموزش نور سنجی برای اصلاح هماهنگی بینایی-ادراکی و حرکتی است. تاثیر برخی از این راهکارها بر بهبود توانایی یادگیری، هنوز تأیید نشده اند.

کودک مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است با مواردی مانند عزت نفس پایین، سرخوردگی و سایر مشکلات مواجه شود. متخصصان بهداشت روان، از جمله مشاوران مدرسه یا روانشناسان می توانند به کودکان در درک این احساسات، آموزش راههای مقابله و ایجاد روابط سالم کمک کنند. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص، بعضی اوقات مشکلات دیگری مانند اختلال بیش فعالی یا اختلال اضطراب هم دارند. این شرایط به درمان های خاص خود نیاز دارد که ممکن است شامل روان درمانی و استفاده از داروها باشد.

نکاتی برای والدینی که فرزند مبتلا به اختلال یادگیری دارند

به این والدین توصیه می شود که در مورد اختلالات یادگیری اطلاعات بیشتری کسب کنند. هرچه بیشتر در این زمینه بدانید، می توانید کمک بیشتری به خود و فرزندتان کنید. برخی از اقداماتی که می توانید در این زمینه انجام دهید عبارتنداز:

  • فرزند خود را در زمان یادگیری و عملکرد خوب ستایش کنید. کودکان دارای اختلال یادگیری اغلب در برخی موارد عملکرد خوبی دارند. ببینید که آیا فرزند شما واقعاً از انجام کارهایی مانند رقصیدن، فوتبال بازی کردن یا کار با رایانه لذت می برد یا نه. به فرزندتان فرصت های زیادی بدهید تا نقاط قوت و استعدادهای خود را دنبال کند.
  • راههایی که فرزندتان بهتر یاد می گیرد را بیابید. آیا او با تمرین عملی، نگاه کردن یا گوش دادن یاد می گیرد؟ به کودک خود کمک کنید تا از این طریق نقاط قوت خود را بیاموزد.
  • بگذارید فرزندتان در کارهای خانه به شما کمک کند. این می تواند اعتماد به نفس و مهارتهای شخصی او را تقویت کند. دستورات ساده ای به کودک بدهید، وظایفش را به مراحل کوچک تر تقسیم کنید و به تلاش هایش پاداش دهید.
  • تکالیف او را در اولویت قرار دهید. در مورد راههای موفقیت در انجام تکالیف، اطلاعات بیشتری کسب کنید و یا از روانشناس کمک بگیرید.
  • به سلامت روانی فرزند (و خودتان!) توجه کنید. در مشاوره صادق باشید. صداقت و عدم کتمان در مشاوره می تواند به فرزند شما در مقابله با سرخوردگی کمک کند، باعث شود کودک نسبت به خود احساس بهتری داشته باشد و در مورد مهارت های اجتماعی بیشتر بیاموزد.
  • با پرسنل مدرسه ملاقات کنید و به تدوین یک برنامه آموزشی برای رفع نیازهای فرزندتان کمک کنید. برنامه ریزی کنید که کودک شما به چه اقامتی احتیاج دارد و در مورد تکنولوژی های کمک کننده صحبت کنید.
  • با معلم فرزند خود رابطه مثبت و نزدیکی برقرار کنید. از طریق ارتباط منظم، در مورد پیشرفت فرزندتان در خانه و مدرسه اطلاعات لازم را مبادله کنید.


:: برچسب‌ها: درمان , اختلال یادگیری ,
:: بازدید از این مطلب : 337
|
امتیاز مطلب : 1
|
تعداد امتیازدهندگان : 1
|
مجموع امتیاز : 1
تاریخ انتشار : پنج شنبه 25 خرداد 1402 | نظرات ()
نوشته شده توسط : iran samak

اختلال نوشتاری کودک و آنچه والدین باید بدانند و دقت کنند

وقتی کودک می نشیند تا چیزی بنویسد، شما چه می بینید؟ دست خط بد و غلط های املایی؟ کودک بدون نوشتن چیزی به بیرون از پنجره خیره می شود؟ این نوع مشکلات نوشتاری غیر معمول نیستند. پس ممکن است تعجب کنید ، که آیا آن ها چیزی هستند که موجب نگرانی شوند؟

اختلالات نوشتاری کودکان

کودکان مهارت های نوشتاری را در رده های مختلف توسعه می دهند و برخی دیگر این مهارت ها را طولانی تر از سایرین می آموزند و گاهی اوقات بچه ها نیاز به کمک بیشتر برای بهتر نوشتن دارند.

اختلال در نوشتن چیست؟

اختلال در نوشتن فقط یک دست خط بد و نشانه ای از تنبلی فرزندتان نیست. این یک اختلال پردازش در مغز است. چنانچه در نمناک می خوانید نوشتن افکار روی کاغذ به پردازش اطلاعات پیچیده و مهارت های حرکتی ظریف نیاز دارد.

به طور معمول، مغز اطلاعات را ذخیره و بعد برای برقراری ارتباط از آن استفاده می کند مغز باید افکار را به کلمات تبدیل کند. سپس دست و انگشتان باید از مهارت های حرکتی ظریف استفاده کنند تا آن ها را روی کاغذ بنویسید.

اختلال در نوشتن می تواند بر روش سازمان دهی اطلاعات و دخیره سازی آن در مغز تاثیر بگذارد. همچنین مهارت های حرکتی ظریف و مهارت های پردازش مورد نیاز برای نوشتن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. برای کودکانی که این مشکل را دارند نگه داشتن مداد و سازماندهی حروف روی یک خط سخت تر از کودکان دیگر است و واقعا چیزی نیست که آنها می دانند.

بیشتر کودکان در حین تلاش برای غلبه بر زبان از طریق خوش خطی دچار مشکل خواهند شد. با این حال، اگر کودک شما به طور مداوم با نوشتن کلمات بر روی کاغذ، هجی کردن، یا با قرار دادن افکار بر روی کاغذ تلاش می کند، ممکن است لازم باشد کودک را به دلیل اختلال در نوشتن مورد ارزیابی قرار دهید.

هیچ درمانی برای اختلال در نوشتن وجود ندارد، اما منابع رایگان یا کم هزینه به بهبود نوشتن فرزندتان کمک می کنند. اینها به کودک شما کمک می کند تجربه بهتری در مدرسه و دیگر مناطق زندگی داشته باشند.

نشانه های اختلال در نوشتن کودکان :

  • محکم مداد را در دست گرفتن
  • دست خط بد که خواندن آن بسیار مشکل است
  • خسته شدن هنگام نوشتن
  • خواندن کلمات با صدای بلند هنگام نوشتن
  • مشکل در حفظ فاصله کلمات و جملات از روی کاغذ
  • رها کردن کلمات و یا عدم تکمیل کلمات
  • مشکل داشتن با ساختار و دستور زبان
  • نداشتن افکار منظم بر روی کاغذ
  • اجتناب از تکالیف مربوط به نوشتن و یا کشیدن

اختلالات نوشتاری کودکان

تفاوت بزرگ بین گفتار و نوشتار

نشانه ها می توانند در هر سنی متفاوت باشند. برای مثال، کودکان پیش دبستانی ممکن است دوست نداشته باشند نقاشی بکشند یا رنگ بزنند. دانش آموزان در سنین مدرسه ممکن است برای نوشتن روی خط و یا نوشتن حروف با اندازه های مختلف مشکل داشته باشند. نوجوانان ممکن است جملات بسیار ساده ای بنویسند و اشتباهات گرامری خیلی بیشتری را نسبت به همتایان خود داشته باشند.

انواع اختلال در نوشتن :

اختلال در نوشتن فکری -حرکتی:

این زمانی است که حرکات یک مرحله ای مشکلاتی را ایجاد می کند. اختلال در نوشتن نیز می تواند خیالی باشد، که به مشکلات اجرای مجموعه ای از حرکات مورد نیاز برای هماهنگی مانند بستن یک زیپ یا نوشتن با خودکار یا مداد اشاره دارد.

اختلال در نوشتن ساختمانی :

این شکل از اختلال در نوشتن نشان می دهد یک کودک به سختی درک می کند که چگونه اشیا به یکدیگر مربوط می شوند. این کودکان ممکن است از بازی کردن با بلوک ها،لگو یا دیگر اسباب بازی های ساختمانی اجتناب کنند. اگر اختلال در نوشتن با اختلال کم توجهی همراه باشد کمبود توجه یا DAMP نامیده می شود.

اختلال در نوشتن تحت اللفظی:

اختلال در نوشتن، مهارت های زبانی را تحت تاثیر قرار می دهند که به آن اختلال سخنرانی هم گفته می شود.در واقع کودکان به طور معمول کلمات را بریده بریده می گویند که ممکن است به دلیل مشکلات تلفظ، درک آن ها دشوار باشد.

با این حال، بریده بریده صحبت کردن ناشی از ضعف در ماهیچه ها نیست، بلکه تفاوت در نحوه ارسال پیام به بدن در ارتباط با توالی های حرکتی و هماهنگی ماهیچه مورد نیاز برای تشکیل گفتار است.

آیا یادگیری دشوار است؟

با وجود اینکه اختلال در نوشتن یا دیسگرافیا به عنوان مشکل یادگیری مغز یاد می شود، دولت های آمریکا و انگلستان آن را به عنوان یک ناتوانی یادگیری مثل نارساخوانی یا بیش فعالی طبقه بندی نمی کنند. اما در حالی که هیچ ارتباطی با هوش ندارد، می تواند بر یادگیری تاثیر بگذارد، به خصوص زمانی که بر نویسندگی، مهارت صحبت کردن و استفاده از کامپیوتر تاثیر می گذارد.

همچنین مهم است که بدانید اختلال در نوشتن شاید در کنار مشکلات یادگیری خاص رخ دهد.

محل اقامت و استراتژی ها:

از آنجا که اختلال در نوشتن می تواند روی توانایی یک دانش آموز برای انجام گستره ای از مهارت های روزمره تاثیر بگذارد، مهم است هر کودک را به طور جداگانه ارزیابی کرده و طرح استفاده از استراتژی و محل اقامت متناسب با نیازهای آن ها را توسعه دهید.

به آن ها در سازمان دهی کمک کنید :

با برنامه ریزی های ساده به راحتی می توان برخی کارها را انجام داد که بسیار مفید است. با اتصال یک برنامه به دفتر و مشخص کردن روز و زمان مختلف شروع کنید یا برچسبی به سیستم برای ذخیره سازی و سازماندهی تکالیف بزنید ومطمئن شوید که کودک با سیستم درگیر است و از آن استفاده می کند.

نوشتار پریشی

وسایل مورد نیاز مدرسه را برای کودکان تهیه کنید :

زمانی که کودکان مبتلا به دیسگرافیا دشواری های نوشتن را تجربه می کنند، نوشتن می تواند به طور فیزیکی برایشان دردآور باشد. برای برخی کودکان، گرفتن مداد با پاکن یا ماژیک های کلفت راحت تر است.

همچنین ممکن است کودک برای نوشتن روی خط مستقیم، فاصله بین کلمات یا شکل حروف دچار مشکل شود که به آن ها کاغذ گراف یا کاغذ خط دار با حاشیه های بزرگتر و استفاده از خط کش یا ابزارهای دیگر را پیشنهاد می کنیم.

به کودکان اجازه استفاده از کامپیوتر را بدهید:

اگر از دانش آموزان مبتلا به دیسگرافیا انتظار رود همزمان با درس خواندن بنویسند دچار مشکل می شوند. آموزش تایپ کردن و اجازه استفاده از کامپیوتر در کلاس می تواند این کار را آسان تر کند چون فرآیند نوشتن را قوی و به کپی کردن نیز کمک می کند.

خودتان تکرار کنید:

در هنگام ارائه یک درس، معلمان می توانند به طور معمول توقف کنند تا اطلاعات درس قبلی ثبت شود هرچه تکرار بیشتر باشد، برای دانش آموزان دیسگرافیا آسان تر است که فرآیند را پردازش و ذخیره کنند. همچنین می تواند به سازماندهی مجدد جزئیات بطور طبقه بندی و یادگیری و به یاد آوردن ایده های جدید کمک کند.

دستورالعمل های کار را به دقت بررسی کنید:

این موضوع به خصوص برای تکالیفی که چندین مرحله دارند، اهمیت ویژه ای دارد. دستورالعمل های کتبی و شفاهی را فراهم کنید و بر روی ترتیب صحیح و رویکرد از طریق مدل سازی ،تاکید کنید. از دانش آموزان بپرسید تا مطمئن شوید درک کرده اند.

زمان را برای انجام تکالیف کودکان بروزرسانی کنید:

برای کودکان مبتلا به دیسگرافیا ممکن است زمان بندی سختی باشد ولی می توانید به آن ها یاد آوری کنید که در فواصل منظم حرکت کنند. ممکن است هر 15 دقیقه یک علامت را نگه دارید، از یک ساعت بزرگ کاغذ استفاده کنید و دست ها را تکان دهید و یا با یک سیگنال صوتی مانند زنگ یا سوت که در فواصل معین نواخته می شود این کار را انجام دهید. فقط به خاطر داشته باشید که بچه ها ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشند ، آن ها می توانند پروژه ها را در خانه به اتمام برسانند اگر زمان کلاس تمام شد.

عوامل حواس پرتی را در محیط به حداقل برسانید :

ممکن است کودک در جلوی اتاق بنشیند یا گوشه دنجی پیدا کند که بتواند در آن کار کند. هرچه عوامل حواس پرتی کم تر باشد، تمرکز و دریافت اطلاعات بیشتر برای آن ها آسان تر خواهد بود.

سعی کنید منظم با آنها تماس چشمی داشته باشید و در اغلب با چک کردن آنها ببینید که چه کاری انجام می دهند . اینها تکنیک های مفید برای کودکانی هستند که با اختلال کم توجهی مبارزه می کنند.

ویژگی اختلال نوشتن

اضطراب آنها را کاهش دهید :

علائم دیسگرافیا یا اختلال در نوشتن می تواند تحت شرایط استرس زا بدتر شود. گاهی اوقات بازی کردن با موسیقی کلاسیک یا باز کردن پنجره برای گردش هوای تازه می تواند به کودکان درحفظ تمرکز کمک کند.

به آن ها یادآوری کنید که صاف بنشینند و نفس های عمیق بکشند. همچنین خوب است کودکان را تشویق کنید که گاهی بلند شوند و به اطراف اتاق یا بیرون بروند و با سرعت بدوند تا به آن ها کمک کند زمانی که به کلاس برمی گردند بهتر تمرکز کنند.

استفاده از تکنولوژی:

یکی از بهترین روش ها برای تسهیل نوشتن کودکان مبتلا به دیسگرافیا تایپ کردن با صفحه کلید رایانه است. تایپ بدون نگاه به صفحه کلید فرآیندی است که ترجمه افکار و ایده ها را به زبان نوشتاری تبدیل می کند و یک ظرف نوشتاری و فاصله را در یک صفحه نگه می دارد.

همچنین استفاده از برنامه گفتار به نوشتار برای انجام تکالیف مفید است.

توجه داشته باشید اگر کودک دیسگرافیا شدید داشته باشد و استفاده از صفحه کلید را مشکل کند، تکنولوژی جدید گفتار به متن هر روز دقیق تر می شود و می توانید آن را روی تلفن همراه و لب تاپ ها نصب کنید.

انگیزه، تشویق و اعتماد به نفس:

کمک به کودک در یادگیری نحوه پردازش و برخورد با احساساتشان می تواند دشوار باشد، اما این کار به طور خاص برای دانش آموز مبتلا به اختلال در نوشتن دشوارتر است. اختلال در نوشتن گاهی با رفتار نابالغ یا تکانشگری مرتبط است.

عدم توانایی استفاده از قیچی مانند دیگر بچه ها در کلاس، یا دوچرخه سواری در پارک با دوستان می تواند خجالت آور باشد و عوارض احساسی بر روی کودکان مبتلا به دیسگرافیا داشته باشد.

وقتی که عملکرد در مدرسه هم ضعیف باشد عوارض بدتر می شود ،مهم نیست کودک چقدر برای انجام کار ها تلاش می کند. پریشانی و احساس کم ارزشی می تواند باعث شود که دانش آموز در خارج از مدرسه تخلیه هیجانی کند و ارتباطات منفی با مدرسه و یادگیری بیشتر شود.

با این حال، کودکان مبتلا به دیسگرافیا هنگامی که حمایت عاطفی و تشویق مورد نیاز را دریافت می کنند، می توانند یاد بگیرند که با انگیزه بمانند و در مواجهه با چالشها استقامت داشته باشند.

معلمان و والدین می توانند با فراهم کردن فرصت های زیادی برای موفقیت، اجتناب از مقایسه و ستایش از تلاش نه نتیجه کار به آن ها کمک کنند.

متاسفانه در کشور ما سیستم آموزش و پرورش، روان شناسی، روان پزشکی و... هر کدام برای اختلال یادگیری طبقه بندی و تعریف مخصوص خود را دارند و متعاقبا این موضوع بر تشخیص و درمان هم تاثیر دارد.

روش های اصلاح اختلالات نوشتاری در کودکان

1- بدخطی یا نارسا نوشتن

ممکن است بدخطی دانش آموزان به دلیل ضایعات استخوانی، عصبی یا حالات عاطفی و روانی نامطلوب باشد. در اینصورت مراجعه به متخصص ضروری می باشد زیرا آموزش های معلم در زمینه خوشنویسی کافی نیست . درمیان مهارت های تحصیلی، نوشتن ملموس ترین مهارت است زیرا فرد با استفاده از این مهارت سندی از خود به جا می گذارد. به همین دلیل مهارت در خوشنویسی اهمیت بسزایی دارد.

در صورت بدخطی و نارسا نوشتن کودک، باید او را از نظر اختلالات یادگیری هم بررسی کرد. اختلال یادگیری شامل گروهی از اختلالات و توانایی فرد برای دریافت و تحلیل اطلاعات چه به صورت کلامی، چه غیرکلامی است.این کودکان درک درستی از آنچه می بینند ، می شنوند و یا می خوانند ، را ندارند. اختلال یادگیری مشکل پایداری است که پیشرفت تحصیلی فرد با کارکرد هوشی او در آن مطابقتی ندارد.

دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است توان نوشتاری و دست خط خوبی نداشته باشند و املای آنها پر از غلط باشد. آنها توانایی برقراری ارتباط با جملاتی که می نویسند، ندارند چون نمی توانند کلمات و جملات را درست به هم مرتبط کنند.

همچنین نقطه گذاری و دستور زبان او مشکل دارد. نوشته های این گروه افراد پراکنده و گسسته است و خواننده توانایی درک مطلب را نخواهد داشت چرا که ساختار نوشتار این کودکان ضعیف است و نمی توانند آنچه در ذهنشان است را با نوشته به دیگران انتقال دهند.

دست خط کودکان

2- نوشتن نامرتب

نادرست بودن وضعیت نشستن و قرار دادن کاغذ ،حرکت بسیار کند دست، محکم گرفتن مداد بین انگشتان و نبودن آزادی حرکت و انعطاف پایین دست از علتهای نامرتب نویسی است.

بهتر است از قوانیی همچون نوشتن از ابتدای خط شروع ، منحرف نشدن از خط ، استفاده نکردن از پاک کن و تیز بودن نوک مداد هنگام نوشتن و... استفاده کرد.برای بالا بردن میزان دقت می توانید کاغذ نازکی روی نوشته درس قرار دهید، به طوری که نوشته ها دیده شود. بعد از دانش آموز بخواهیدبا دقت به نوشته ها، روی نوشته ها را پررنگ کند و بنویسد.

3- قرار دادن فاصله میان حروف و کلمات

داشتن سرعت زیاد قلم هنگام نوشتن، حرکت بیش از حد و سریع جانبی و بی توجهی به هماهنگی لازم برای نوشتن از علل بروز این حالت می باشند . برای حل این مسئله ، معلم و والدین باید کلمه های یک جمله را به صورت کمرنگ یا نقطه چین بنویسند تا دانش آموز ضمن کامل کردن جمله به فاصله ها هم توجه داشته باشد.مثلا با استفاده از قرار دادن چوب کبریت به صورت عمودی می توان فاصله کلمات را تعیین کرد .بعد از نوشتن یک کلمه چوب کبریت را قرار دهد و کلمه بعد را بنویسد و...

4 -اختلال در گذاشتن سرکش و نقطه

برخی از دانش آموزان نقطه و سرکش کم و زیاد می گذارند کهنیازمند به تقویت دقت دیداری و دقت و تمرکز هستند. عدم توجه و رسیدگی در سال اول تحصیلی منجربه ادامه دار شدن این مشکل در مقاطع بالاتر می شود .برای تقویت و افزایش دقت کودکان از بازیهایی همچون پیدا کردن اختلاف تصاویر ، بگرد و پیدا کن، بازی های دقتی، کارهای نقطه چین، شباهت را پیدا کن و...می توان استفاده کرد.

5 -پررنگ نویسی

سفت نگه داشتن مداد با انگشتان ، فشار بیش از حد انگشتان شست، اشاره و وسط و استفاده از مداد نامناسب یا قطر کم قلم یا مداد است.می توان به جای دفتر یا کتاب از یک کاغذ استفاده کرد . این کاغذ را روی فرش یا بالش قرار دهید تا کودک روی آن بنویسد، به شرط اینکه کاغذ سوراخ نشود.پس از مدتی کودک می تواند فشار انگشتان و قلم خود را روی کاغذ تنظیم کند.

6- کج نویسی

در جهت درست قرار ندادن دفتر یا کاغذ ، قرار نگرفتن درست مداد بین انگشتان، سفت در دست گرفتن مداد و فشار زیاد انگشت شست به آن از دیگر علل بروز اختلال یادگیری می باشد.

برای رفع این مشکل از کودک بخواهید ، حین نوشتن بازو را به بدن بچسباند تا دست انعطاف زیادی نداشته باشد.برای روی خط نوشتن کودکان می توان از خط کش در بالای و پایین خط استفاده نمود .به طوری که هنگام انحراف از خط ، مداد به لبه خط کش برخورد کند.

پیش گیری:

از آنجا که علت دیسگرافیا در کودکان نامشخص است اما هیچ راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد.



:: برچسب‌ها: اختلال یادگیری نوشتن , اختلال , اختلال یادگیری , اختلال نوشتن ,
:: بازدید از این مطلب : 314
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : چهار شنبه 5 بهمن 1401 | نظرات ()
نوشته شده توسط : iran samak

اختلال نوشتاری چیست؟

یادگیری نوشتن واژگان و جملات به روشنی و وضوح، تمرکز اصلی در سال‌های دبستان کودک است. همه بچه‌های کوچک هنگام نوشتن یا ادای حق مطلب از طریق نوشتار مشکل دارند. اما اگر دست‌خط کودک شما به طور دائمی ناخوانا یا نامشخص باشد و مدام در دیکته دچار افت یادگیری باشد، مشکل ممکن است ناشی از اختلال یادگیری به نام اختلال نوشتار یا دیسگرافی باشد.

این اختلال یک مشکل در سیستم عصبی است که بر مهارت‌های حرکتی مناسب و موردنیاز برای نوشتن تأثیر می‌گذارد و به‌صورت کلی انجام کارها و تکالیف دست‌نویس را برای کودک دشوار می‌کند.

گاه ممکن است متخصصان و پزشکان این وضعیت را «اختلال نوشتن» نیز بنامند.

دیسگرافی- تصویر ۱- سایت تخصصی روانشناسی دکتر کامیار سنایی

سایر اثرات دیسگرافی

افراد مبتلا به دیسگرافی اغلب در هنگام نوشتن با تمرکز روی کارهای همزمان دیگر مشکل دارند. این امر می‌تواند یادداشت‌برداری در طول کلاس یا جلسه را با مشکل روبرو کند، زیرا توجه زیادی به نوشتن هر کلمه روی کاغذ می‌شود و در نتیجه موارد دیگری که گفته می‌شود ممکن است از قلم بیفتد و کودک از روند کلاس عقب بماند. دانش‌آموزان مبتلا به دیسگرافی همچنین ممکن است به شلختگی یا تنبلی متهم شوند، زیرا دست‌خط آنها مرتب نیست. این موضوع می‌تواند بر عزت‌نفس کودک تأثیر بگذارد و منجر به اضطراب، عدم اعتماد به نفس و نگرش منفی نسبت به مدرسه شود.

چه عواملی باعث دیسگرافی می‌شوند؟

اگر دیسگرافی در دوران کودکی ظاهر شود، معمولاً نتیجه یک مشکل در کدگذاری ارتوگرافی است. این کدگذاری یک جنبه از حافظه فعال است که به شما امکان می‌دهد کلمات نوشتاری را به طور دائمی به خاطر بسپارید و نحوه حرکت دست‌ها یا انگشتان برای نوشتن این کلمات را به یاد می‌آورید. با وجود اختلال دیسگرافی، بزرگسالان برای برنامه‌ریزی و اجرای نوشتن جملات، کلمات و حتی حروف جداگانه مشکل بیشتری پیدا می‌کنند. این بدان معنی نیست که شما نمی‌دانید چگونه حروف و کلمات را بخوانید، هجی کنید یا تشخیص دهید. این موضوع بدین معنی است که مغز شما در پردازش کلمات و نوشتن مشکل دارد.

اختلال نوشتن در بزرگسالان 

هنگامی که دیسگرافی در بزرگسالان ایجاد می‌شود، علت آن معمولاً سکته یا آسیب مغزی است. به طور خاص، آسیب به لوب جداری از مغز ممکن است منجر به دیس گرافی شود. شما در قسمت بالایی مغز خود یک لوب آهیانه‌ای راست و چپ دارید. این قسمت‌ها با مهارت‌های مختلفی مانند خواندن و نوشتن و همچنین پردازش حسی از جمله درد، گرما و سرماخوردگی همراه است که آسیب وارده به آن می‌تواند باعث به وجود آمدن اختلالات یادگیری بدون ریشه در دوران کودکی شود.

دیسگرافی- تصویر ۲- سایت تخصصی روانشناسی دکتر کامیار سنایی

چه کسی در معرض خطر ابتلا به دیسگرافی است؟

محققان هنوز در حال یادگیری دلایل ابتلای برخی از کودکان به اختلالات در یادگیری مانند دیسگرافی هستند. علت ناتوانی‌های یادگیری غالباً در ریشه‌های خانوادگی دیده می‌شود یا به مشکلات رشد قبل از تولد مانند تولد زودرس مربوط می‌شود. کودکان مبتلا به دیسگرافی اغلب ناتوانی‌های یادگیری دیگری دارند. مثلاً ابتلا به اختلال بیش فعالی با کمبود توجه (ADHD) ممکن است خطر ایجاد مشکل مربوط به دیسگرافی را افزایش دهد. به این دلیل که مشکل توجه با هر دو توانایی نوشتن و خواندن ارتباط نزدیک دارد. سایر اختلالات یادگیری مرتبط با دیسگرافی شامل نارساخوانی (مشکل خواندن)، مشکل زبان شفاهی و نوشتاری (OWL) مربوط به ناتوانی یادگیری می‌باشند. علائم OWL شامل مشکل در قرار دادن کلمات به ترتیب صحیح در یک جمله و مشکل در به خاطر سپردن کلمات است.

دیسگرافی در مقابل نارساخوانی (دیسلکسی)

نارساخوانی یک اختلال خواندن است و دیسگرافی یک اختلال نوشتاری است. اما بر اساس شرایط ممکن است گاهی با یکدیگر اشتباه گرفته شوند. این اشتباه به این دلیل است که افراد مبتلا به نارساخوانی ممکن است در نوشتن و هجی کردن نیز مشکل داشته باشند. از سوی دیگر ممکن است کودک به هر دو اختلال یادگیری همزمان با هم دچار باشد، اما مهم است که یک تشخیص درست انجام شود تا مشخص شود که کدام یکی از این دو اختلال نیاز به توجه اختصاصی دارد.

علت اختلال نوشتن

دانشمندان مطمئن نیستند که چرا دیس گرافی در کودکان اتفاق می‌افتد. در بزرگسالان، این اختلال همانطور که گفته شد گاهی اوقات بر اثر آسیب مغزی، مانند سکته مغزی به وجود می‌آید. اما در کودکان، تنها نکته‌ای که در موردش مطمئن هستیم این است که این اختلال یادگیری معمولاً همراه با سایر ناتوانی‌های یادگیری مانند ADHD و نارساخوانی رخ می‌دهد.

دیسگرافی- تصویر ۳- سایت تخصصی روانشناسی دکتر کامیار سنایی

علائم اختلال نوشتن

کودکان مبتلا به دیسگرافی دست‌خط نامشخص، نامنظم یا متناقضی دارند که اغلب دارای شیب، شکل، حروف بزرگ و کوچک متفاوت و سبک‌های نوشتاری ناخوانا هستند. آنها همچنین تمایل دارند که مطالب را به آرامی بنویسند یا کپی کنند. هنگامی که کودک برای اولین‌بار نوشتن تکالیف را در مدرسه آغاز می‌کند، ممکن است والدین یا معلمان متوجه این علائم شوند. سایر علائم دیسگرافی که قابل مشاهده‌اند عبارتند از:

– محکم گرفتن مداد یا خودکار که ممکن است منجر به درد دست شود

– مشکل ایجاد فاصله مناسب بین کاغذ یا حاشیه (برنامه‌ریزی فضایی ضعیف)

– پاک کردن مکرر

– ناسازگاری در فاصله حرف و کلمه

– املای ضعیف، از جمله کلمات ناتمام یا کلمات و حروف جا انداخته شده

– هنگام نوشتن وضعیت مچ دست، بدن یا کاغذ غیرمعمول است.

این ناتوانی یادگیری نوشتن و تفکر همزمان را نیز دشوار می‌کند. در نتیجه نوشتار خلاق مانند نوشتن انشا برای این کودکان سخت است.

تشخیص اختلال نوشتن

اولین قدم این است که متخصص اطفال کودکتان هر نوع بیماری یا اختلال دیگری که می‌تواند باعث بروز مشکل در نوشتن شده باشد را رد کند. یک روانشناس خوب در زمینه اختلالات یادگیری نیز می‌تواند دیسگرافی را به‌طور صحیح تشخیص دهد. متخصص به شما تست‌های آکادمیک و نوشتاری می‌دهد که توانایی کودک در بیان افکار و مهارت‌های حرکتی آنها را اندازه‌گیری می‌کند. مثلاً ممکن است از آنها خواسته شود انگشتان خود را به یکدیگر و به صورت پشت سر هم بزنند یا مچ دستشان را به روشی خاص برگردانند. همچنین ممکن است از کودک شما بخواهد جملاتی بنویسد یا کلمات و حروف را کپی کند. در این حین متخصص نکات زیر را ارزیابی می‌کند:

– کار تمام شده

– وضعیت دست و بدن

– گرفتن مداد

– حالت بدنی

– روند نوشتن

– رفتار

درمان اختلال نوشتن 

همانطور که اشاره شد، هیچ درمانی برای دیسگرافی وجود ندارد. درمان از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. و به این بستگی دارد که آیا اختلال دیسگرافی با اختلال دیگری همپوشانی دارد یا خیر. داروهایی‌که برای درمان بیش‌فعالی استفاده می‌شود، در کودکانی که هردو اختلال را دارند، به کاهش مشکل دیسگرافی نیز کمک می‌کند. در اینجا برخی از مواردی که می‌توانید با آنها به کودکتان کمک کنید تا توانایی مدیریت این اختلال را پیدا کند آورده شده است:

– از کودکتان بخواهید از کاغذهای پهن، کاغذ گرافیکی یا کاغذهایی با خطوط برجسته استفاده کند. تا به او در چیدمان حروف و کلمات کمک کند.

– برای راحتی از مدادهای مخصوص، گیره‌های مداد یا سایر وسایل نوشتاری استفاده کنید.

– به آنها اجازه دهید به‌جای نوشتن، از رایانه برای تایپ استفاده کنند و مهارت‌های تایپ را زودهنگام آموزش ببینند.

– نوشته‌های آشفته‌ی آنها را نقد نکنید. زحمات آنها را تحسین کنید و تقویت مثبت ارائه دهید.

– شرایط را بپذیرید و در این مورد با فرزندتان صحبت کنید.

– قبل از نوشتن به آنها روش‌های تسکین استرس را بیاموزید. مثلاً از آنها بخواهید به سرعت دستانشان را به هم بمالند یا آنها را بلرزانند تا آرام شوند.

– بگذارید یک توپ استرس را فشار دهند تا قدرت و هماهنگی عضلات دست و مچ بهتر شود.

– با معلم کودکتان در مورد شرایط و نیازهای او در مدرسه صحبت کنید. آنها ممکن است واجد شرایط خدمات آموزش ویژه و یک برنامه آموزش فردی (IEP) یا سایر کمک‌های ویژه باشند.

برخی از مواردی که می‌توانید از مدرسه و معلم کودکتان درخواست کنید، شامل موارد زیر است:

– تکالیف نوشتاری کوتاه‌تر یا سوالات متفاوت از همکلاسی‌هایشان

– برای تایپ کردن به جای نوشتن، از رایانه استفاده کند

– کپی یادداشت‌های کلاس برای محدود کردن کار نوشتن

– استفاده از دستگاه ضبط صدا برای ضبط و باز شنیدن صحبت‌های معلم در خانه

– گزارش‌های تصویری یا صوتی به جای تکالیف کتبی

– امتحانات شفاهی به جای امتحانات کتبی



:: برچسب‌ها: اختلال یادگیری در نوشتن کودکان , اختلال یادگیری در کودکان , اختلال یادگیری ,
:: بازدید از این مطلب : 300
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : یک شنبه 2 بهمن 1401 | نظرات ()
نوشته شده توسط : iran samak

اختلال خواندن چیست؟ تشخیص، درمان و تمرین های اختلال خواندن چه هستند؟

از دیگر اختلالات شایع مرتبط با یادگیری، اختلال خواندن یا دیسلکسیا است که برای افراد مبتلا مشکلاتی را در زمینه درک درست مطالب، تلفظ و حتی نوشتن به وجود می آورد به طوری که قادر نیستند مانند سایرین در مهارت های آموزشی مرتبط با خواندن، عملکرد موفقیت آمیزی داشته باشند.

با توجه به اینکه بروز این اختلال  هیچ ارتباطی با سطح و بهره هوش کودکان ندارد، خانواده ها می توانند با کمک متد های درمانی آن را بهبود بخشند به طوری که کودک به راحتی به مسیر طبیعی رشد برگردد. به همین دلیل تیم نورولند برای کمک به آگاهی شما والدین عزیز این مطلب را تهیه کرده است که مطالعه آن پیشنهاد می شود.

تعریف اجمالی اختلال خواندن در کودکان

با توجه به تاثیری که اختلال خواندن در سایر زمینه های زندگی افراد دارد باید والدین نسبت به بهبود شرایط تلاش ویژه ای داشته باشند. 

از علائم شایع این گروه از کودکان آن است که علی رغم چالشی که در رو خوانی و پاسخ دهی به یک متن دارند ولی می توانند در صورتی که اطرافیان به ویژه والدین همان مطلب را برای او تکرار کنند، آن را درک کنند. 

با توجه به اهمیت بالای اختلال خواندن بر کیفیت زندگی کودکان، مطالعات زیادی درباره تعداد دقیق مبتلایان صورت گرفته است که نتوانسته اند آمار دقیق را گزارش کنند اما طبق آمار های تجربی مبتلایان ۵ تا ۱۰ درصد اعلام شده اند. 

همان طور که اشاره کردیم اختلال خواندن در گروه اختلالات شایع یادگیری دسته بندی می شوند که سایر اختلالات مرتبط شامل:

  • اختلال نوشتن یا دیس گرافیا
  • اختلال ریاضی یا دیس کلکولیا
  • اختلال در مهارت های حرکتی یا دیس پراکسیا
  • اختلال در درک مفاهیم کلامی

انواع اختلال خواندن

 

شناخت مردم از اختلال خواندن یا نارسا خوانی در مقایسه با سایر اختلالات یادگیری بیشتر است که شاید به علت شیوع بالای آن باشد (۵ کودک مبتلا از هر ۱۰۰ تولد). در میزان فراوانی این ناتوانی جنسیت بی تاثیر است. 

طبق نظر کارشناسان اختلال خواندن (دیسلکسیا) دو نوع بوده که بر توانمندی فرد برای برقراری ارتباط بین حروف و اصوات تاثیر می گذارد به طوری که افراد مبتلا قادر نیستند کلمات و جملات مد نظر خود را به درستی تلفظ کنند که در ادامه به انواع آن اشاره می شود:

  • اختلال خواندن نوع ۱: ضعف عملکردی در رمز گشایی (Decoding) کلمات، عامل بروز آن شناخته می شود.

اختلال خواندن نوع ۲: افراد مبتلا به این نوع اگرچه در رمزگشایی کلمات مشکلی ندارند ولی قادر نیستند به سرعت از مفاهیم کلمات و جملات آگاه شوند.

 

حرکات چشم و خواندن

اگرچه خواندن را در گروه مهارت های اکتسابی دسته بندی می کنند ولی برای مشاهده نتیجه کار آمد از این اتفاق نیاز است که حرکات چشم به درستی صورت گیرد:

  • حرکت توقف: یکی از وظایف چشم در زمان خواندن، انتقال کلمات به مغز است.
  • حرکت پرش: حرکت پرش چشم اشاره به حرکت آن بر روی کلمات دارد.

علائم اختلال خواندن در کودکان

 

با توجه به طیف وسیعی که اختلال خواندن دارد تمامی کودکان مبتلا یک شواهد رفتاری را بروز نمی دهند. 

کودکانی که مبتلا به طیف ملایم اختلال خواندن هستند تنها مشکلی که دارند ضعف در خواندن درست کلمات و جملات است در حالی که کودکان مبتلا به طیف شدید این اختلال نه تنها در نوشتن بلکه در یادگیری ریاضی و زبان نیز با مشکلاتی مواجه هستند که ممکن است با مبتلایان با دیگر اختلالات یادگیری مانند نوشتن و ریاضی اشتباه گرفته شوند. شناسایی دقیق مبتلایان به هر اختلال فقط توسط کارشناسان متخصص باید صورت گیرد.

به طور کلی در صورتی که کودکان علائمی مانند ضعف در تشخیص و یا تولید کلمات هم وزن، ناتوانی در هجی کردن درست، عدم شناسایی درست حروف و کلمات، اشتباه گرفتن حروف با یکدیگر و ناتوانی در یادگیری صدای حروف را نشان دهند، این احتمال وجود دارد که مبتلا به یکی از اختلالات یادگیری شده اند که نیازمند پیگیری های درمانی است. 

همان طور که اشاره کردیم ابتلا به اختلال خواندن زمینه ساز بروز مشکلاتی در مهارت هایی مانند نوشتن، املا، ریاضی و درک مطلب می شود.

اغلب مشاهده می شود که علائم هشدار دهنده به طور مستمر و دائمی همراه کودک هستند به طوری که این گروه نمی توانند مانند سایرین در سایر زمینه ها به موفقیت برسند. 

برای بررسی بین ارتباط هوش و افزایش احتمال ابتلا به اختلالات خواندن، مطالعات زیادی صورت گرفته است که هیچ یک، نتوانستند شواهدی دال بر این قضیه را اثبات کند. شاید جالب باشد که بدانید انیشتین و ادیسون که در گروه دانشمندان بسیار با هوش قرار دارند نیز دچار اختلال خواندن بوده اند. 

از دیگر دغدغه های خانواده های دارای فرزند مبتلا، نگرانی درباره احتمال وجود مشکلات بینایی است که کودک نمی تواند حروف و کلمات را به درستی تشخیص دهد که کارشناسان این نظر را نیز رد می کنند. 

برای درمان به موقع این کودکان نیاز است که از علائم و رفتار های هشدار دهنده مطلع گردید به همین منظور به علائم این اختلال متناسب با شرایط سنی اشاره می شود:

علائم اختلال خواندن در سنین قبل از مدرسه

  • نقص گفتاری در بیان اشعار کودکانه
  • ناتوانی در تشخیص کلمات هم وزن از یک دیگر (مانند میز و تیز)
  • نقص در فراگیری کلمات جدید
  • عملکرد ضعیف در تشخیص حروف و انطباق با تلفظ درست
  • گیر کردن در بیان حروف اول اغلب کلمات
  • تاثیر در استفاده از مهارت های گفتاری
  • علائم اختلال خواندن در دوران مدرسه
  • ادا کردن جملات به صورت کند و بریده بریده
  • فراموش کردن خط در زمان رو خوانی متون
  • عدم علاقه به خواندن متون
  • ناتوانی در بخش کردن و صدا کشی کلمات
  • بی توجهی به رعایت علائم نگارشی در نوشتن (؟، ! و...)
  • نقص عملکردی در زمان هجی کردن کلمات
  • عدم عملکرد مطلوب در آموزش مهارت های تحصیلی
  • ناتوانی در تشخیص درست کلمات با نوشتار متفاوت (مانند خاهش و خواهش)
  • نقص در ترکیب کلمات و تلفظ درست آنان (م، ی، ز را نمی تواند به صورت میز ترکیب نماید)
  • حذف حروف آخر کلمات در زمان تلفظ آن ها (گفتند را گفتن می گویند)
  • عدم توانایی شناسایی درست حروف علی رغم حفظ بودن آن ها
  • ناتوانی در تلفظ درست کلمات حتی به ظاهر آشنا
  • خواندن کلمات به صورت پشت سر هم
  • تاخیر در یادگیری حروف الفبا و تلفظ درست آن ها
  • ناتوانی در تشخیص زمان (هفته، روز، سال)
  • عملکرد پایین در یادگیری زبان های خارجی
  • نقص در مهارت های مرتبط با نوشتن

سایر علت های بروز اختلال خواندن

 

از دیگر عوامل موثر بر بروز اختلال خواندن تعداد نورون ها (سلول های عصبی مغزی) در قسمت های مرتبط با زبان عنوان می شود. افراد مبتلا نسبت به سایرین از تعداد کمتری برخوردار هستند که از نتایج آن کاهش عملکرد فعالیت نیم کره چپ گزارش شده است که زمینه ساز بروز اختلال خواندن شده است. هم چنین این گروه از افراد در قسمت فوقانی پیشانی نیز دچار عملکرد ضعیف تری هستند. 

روان شناسان نیز در این زمینه دیدگاهی متفاوتی دارند که طبق آن، مشکل در شناسایی تفاوت بین واج ها و برقراری ارتباط درست بین کلمات و تلفظ درست عامل بروز اختلال خواندن در کودکان عنوان شده است و عواملی همچون سطح بهره هوشی، دایره واژگان و سطح علمی در ایجاد آن بی تاثیر هستند. 

البته نمی توان از نقش عوامل ژنتیکی و وراثت بر بروز اختلال خواندن چشم پوشی کرد به طوری که گزارش شده است فراوانی کودکان مبتلا در خانواده های با سابقه حدود ۸۰ درصد بیشتر از سایرین است. 

علاوه بر اینکه مشخص شده است که ژن های مستقر بر کروموزوم های ۱۵، ۶، ۳، ۲ و ۱۸ زمانی که دچار اختلال شوند ابتلا فرد به اختلالات یادگیری از جمله خواندن، کاملا بدیهی به نظر می رسد. 

همان طور که گفتیم با توجه به طیف وسیعی از علائم که مشاهده می شود به علت گستردگی عوامل موثر بر بروز آن اشاره دارد از جمله:

  • علل روان شناختی- تحولی همچون نقص در عملکرد زبانی، مهارت های شنیداری، تجسم و...
  • نبود زیر ساخت های لازم برای خواندن
  • عقب افتادگی عمومی
  • نقص در زمینه استفاده از مهارت های گفتاری
  • مشکلات جسمی در زمینه بینایی و شنیداری
  • اختلالات عاطفی و سازگاری
  • تغییرات ناگهانی در محیط مدرسه
  • مشکلات در محیط زندگی و منزل
  • نبود امکانات کمک آموزشی مناسب
  • نقص در ادراک فضایی
  • نبود برتری جویی

روش های درمان اختلال خواندن کدام اند؟

 

با توجه به دیدگاه های مختلفی که در شناسایی علت وقوع اختلال خواندن عنوان شد، تکنیک های آموزشی - درمانی بسیاری نیز معرفی شده است. 

در برخی موارد کودک علاوه بر اختلال خواندن مبتلا به مشکلاتی مانند بیش فعالی، نبود تمرکز، اضطراب و افسردگی و... است که در این موارد پزشک متخصص با بررسی شواهد به تجویز دارو می پردازد که به بهبود این شرایط کمک می کند. اگرچه تاکنون برای درمان این اختلال هیچ درمان دارویی قطعی کشف نشده است. 

بنابراین در صورتی که والدین نسبت به مشاهده هر گونه علامت مبنی بر وجود اختلالات یادگیری از جمله خواندن بی توجه نباشند می توان سریع تر با استفاده از روش های کمک کننده و تکنیک های موثر به کنترل و بهبود شرایط کمک کرد تا از بروز بیشتر عوارض ناخواسته جلوگیری کرد. 

در صورتی که بین والدین و مسئولین مدرسه به ویژه معلم کودک یک تعامل و همکاری مناسبی به وجود آید، سریع تر می توان با تنظیم برنامه کمک آموزشی مبتنی بر استفاده از حواس شنوایی، بینایی و لامسه و متناسب با شرایط به بهبودی کودک امیدوار بود.

برخی از خانواده ها نیز به دلیل عدم آگاهی تصور می کنند که برای برگشت کودک به روند طبیعی زندگی هیچ راهکاری وجود ندارد در حالی که باید تاکید کنیم این کودکان مانند سایرین از استعداد ها و توانمندی های بسیاری برخوردارند که می توان بر تکیه بر آنان به رفع نقص موجود امیدوار بود و به رشد سایر مهارت ها کمک کرد. 

یکی از متداول ترین تکنیک های درمانی برای اختلال خواندن، روش اورتون گلینگهام است که تمرکز آن بر یادگیری ارتباط بین اصوات و حروف است تا کودک بتواند با شناخت بهتر در مهارت های زبانی در هجی کردن و خواندن درست به موفقیت برسد. 

از نکات قابل توجه این روش آن است که زمانی می توان به فراگیری مهارت بعدی پرداخت که کودک در سایر آموزش های قبلی به توانمندی قابل قبولی رسیده باشد. 

این تکنیک در بین کارشناسان با عنوان تکنیک چند حسی آموزش زبان شناخته می شود زیرا تمرکز این روش بر مداخله تمامی حواس چندگانه در زمان خواندن است به طوری که مربی آموزش دهنده در تلاش است که برای تفهیم بهتر کودک از ارتباط بین حروف و تلفظ درست اصوات، تمامی حواس از جمله بینایی، شنوایی، حرکتی، لامسه و... را درگیر نماید تا بهترین نتیجه ملاحظه گردد. 

به طور مثال برای تقویت حس لامسه به کودک کاغذ های برجسته و زبر داده می شود تا این حس بهتر درگیر شود.

از نکات قابل توجه در این روش، پذیرفتن تفاوت های فردی است زیرا آموزش برخی از کودکان با کمک متد های مبتنی بر حواس بینایی بهتر صورت می گیرد و گروهی دیگر ممکن است نسبت به استفاده ار روش هایی که در آن به تقویت حس لامسه صورت می گیرد، بهتر جواب دهند. 

به عنوان مثال برای تفهیم بهتر اسامی میوه ها می توان فرصتی را فراهم کرد که کودک علاوه بر لمس، بو کشیدن حتی بتواند آن ها را مزه کند تا نتیجه بهتری مشاهده گردد. 

برنامه خواندن بارتون (Barton reading program) از دیگر روش های آموزشی است که افراد غیر متخصص و والدین می توانند آن را برای کودکان مبتلا به اختلال خواندن به کار گیرند که فیلم های آن به زبان انگلیسی در وب سایت های معتبر موجود است. برای آشنایی بیشتر شما عزیزان در ادامه به برخی نکات آن اشاره می شود:

۱- نوشتن کلمات بر روی شن 

از مزیت‌ های این روش می ‌توان به کاربرد بیشتر حواس بینایی، شنوایی و لامسه اشاره کرد که سبب می ‌شود کودک بهتر به ارتباط حروف و اصوات پی ‌ببرد. 

نحوه انجام این روش به این صورت است که کودک پس از ریختن شن بر روی سطوح صاف، کلمه مورد‌ نظر با کمک انگشت خود ترسیم می‌کند در حالی که تلفظ کلمه را با صدای رسا اعلام می ‌کند.

۲- مطالعه کتاب 

از دیگر روش های موثر بر بهبود مهارت های خواندن مطالعه عنوان شده است که اختصاص به سن خاصی ندارد و حتی می‌ توان آن را از ۶ ماهگی نیز به کار گرفت. 

اما در صورتی که کودک بزرگتر بوده و درک بالاتری دارد می ‌توان کتاب را در اختیار کودک قرار داد و پس از مطالعه از او خواسته شود به بیان موضوع داستان بپردازد. 

۳- انجام فعالیت ها و تمارین به صورت بازی 

با توجه به علاقه کودکان به انجام بازی می‌توان از این نکته برای درمان بهتر کودکان مبتلا به اختلال خواندن نیز کمک گرفت. به طور مثال والدین می‌توانند در سفر های درون شهری که همراه کودک هستند با اسامی اشیاء که مشاهده می ‌کنند یک بازی راه بیندازند به این صورت که با بخش بخش تلفظ کردن اسامی، از کودک بخواهند حدس خود را بیان کند مانند "تر- اک- تور".

در صورتیکه کودک در این مرحله به مهارت قابل قبولی دست یافت می‌توان این بازی به صورت برعکس نیز انجام داد. یعنی کودک به تلفظ بخش بخش کلمه بپردازد و والدین باید کلمه مورد نظر را بیان کنند.

۴- انتخاب کتاب های مصور و طنز گونه 

حضور در مدرسه و انجام تکالیف مرتبط برای بسیاری از کودکان آن چنان جذاب نیست در صورتیکه بخواهید آنان را برای انجام تمارین بیشتر راغب کنید می ‌توانید از تهیه کتاب های طنز و کتاب های مصور کمک بگیرید که البته توجه به سلیقه کودک و سطوح مهارت خواندن فردی اهمیت ویژه‌ ای دارد.

۵- خرید کاغذ های رنگی (سبز‌، زرد، آبی)

از دیگر روش ‌های جذاب و در عین حال سرگرم کننده برای آموزش مهارت های خواندن به کودکان مبتلا، تهیه کاغذ های رنگی و آموزش کلمات از این طریق است. 

به طور مثال برای آموزش کلمه شیر می‌توان همزمان با تلفظ سه حرف دست را بر روی کاغذ مورد نظر گذاشت، به این صورت که همزمان با تلفظ‌ "ش" کاغذ سبز رنگ، تلفظ "ی" کاغذ زرد رنگ و تلفظ "ر" دست بر کاغذ آبی زنگ قرار گیرد و در آخر کودک باید با ترکیب حروف، کلمه را بگوید. 

۶- تهیه کتاب اشعار 

پیشنهاد می‌شود والدین از خرید کتاب اشعار که حاوی شعر های ریتمیک و قافیه دار هستند غفلت نکنند که سبب می ‌شود کودک علاوه بر‌ شناخت بهتر اصوات و حروف بتواند بر اختلال خواندن خود فائق آید.   

در صورتی که کودک مشاهده کند والدین نیز در بیان اشعار با او همراهی می ‌کنند با رغبت بیشتری ادامه می‌ دهد و از دیگر فعالیت های مرتبط، بازی با کلمات هم قافیه عنوان شده است همچون بازی، شادی و...

۷- به کارگیری وسایل ارتباط جمعی

یکی از ملزومات در نتیجه گیری روش های درمانی، توجه به علاقه کودک است. به همین دلیل توصیه می ‌شود والدین از موضوعات مورد علاقه فرزند خود آگاهی بیشتری کسب نمایند و سپس شرایطی ترتیب دهند که همزمان با او به دنبال کردن علائق او بپردازند به طور مثال دنبال کردن اخبار ورزشی و درخواست از کودک برای بیان آنچه که شنیده است بسیار مفید است. 

۸- مطالعه کردن والدین 

با توجه به اینکه والدین یکی از الگو های رفتاری، فرزندان به شمار می ‌‌آیند در صورتی که فرزندان آنها را در حال مطالعه کتاب مشاهده کنند ترغیب می ‌شوند به بهبود مهارت خواندن خود توجه کنند. 

۹- سفر مطالعاتی 

یکی دیگر از فعالیت های موثر و در عین حال سرگرم کننده در مرتفع کردن اختلال خواندن، حضور در کتابخانه‌ ها و آشنا شدن با کتب حوزه کودک است تا زمینه علاقه مند شدن کودک میسر گردد. 

۱۰- استفاده از بازی برای توضیح روابط بین کلمات 

در صورتی که از بازی و فعالیت های مشابه برای تشریح روابط بین کلمات استفاده شود، بازدهی بیشتری مشاهده می ‌شود به طور مثال در هنگام گردش های خیابانی می ‌توان با مشاهده تابلو ایست به آموزش کلمات مرتبط مانند ایستگاه، ایستادن و ایستاده پرداخت سپس از کودک درخواست شود که به تکرار آنها و توضیح روابط آن ها بپردازد. 

۱۱- به کارگیری اپلیکیشن های موبایلی 

خوشبختانه با توجه به پیشرفت علم، اپلیکیشن های بسیاری طراحی شده ‌اند که به رفع مشکلات مرتبط با اختلال خواندن کودک کمک می‌کنند تا در عین سرگرم شدن و با به کارگیری حواس، بهبود مهارت ها صورت گیرد.

نقش معلم در رفع اختلال خواندن 

پیشنهاد می‌شود که برای تسریع در نتیجه گیری روش های درمانی حتما پس از تشخیص قطعی اختلال خواندن در کودک، حتما معلم را در جریان بگذارید. زیرا این گروه از کودکان برای موفقیت در این مسیر نیاز دارند که حتما در منزل و مدرسه از امکانات ویژه‌ ای برخوردار باشند از جمله: 

  • کتب صوتی 
  • استفاده بیشتر از تمارین و جداول تصویری
  • نوشتن درشت حروف در متون 
  • استفاده از نشانگر کلمات (book marks) برای گم نکردن کلمات 
  • تخصیص زمان اضافه برای بهتر خواندن و یا نوشتن درست
  • امکانات آموزشی متناسب با شرایط کودک
  • توجه به زمان آموزش 
  • تناسب تمارین و فعالیت ها با سطح اختلال کودک 
  • تشریح راحت و درست مفاهیم درسی 
  • روابط حسنه بین معلم و دانش آموز  

همانطور که گفته شد هر کودک ممکن است یکی از علائم رفتاری و شواهد را نشان دهد که برای تقسیم بهتر به صورت جزئی به انواع مشکلات در زمینه خواندن پرداخته ‌ایم و تکنیک های درمانی متناسب نیز ذکر شده ‌اند.

 

انواع مشکلات در مهارت خواندن و راهکار درمانی  

۱- آینه خوانی یا وارونه خوانی 

مانند نقص در استفاده از کلمات مشابه مانند به کار بردن کلمه "دود" به جای "دور" 

علت استفاده از آینه خوابی

  • الف- نقص در تکامل رشدی حرکات چشم های کودکان
  • ب- ضعف در غلبه نیمکره های مغزی
  • ج- عدم درک تاثیر جا به ‌جایی حروف بر مفهوم کلمات 
  • د- نبود رشد مطلوب 
  • ه- به کار گیری تکنیک های آموزشی نامناسب 
  • و- نبود تمرکز و توجه لازم 
  • ه- وجود اختلالات عصبی

راهکار های درمانی

 

  • ۱- تاکید بر تکنیک آموزش خواندن از راست به چپ
  • ۲- قرار دادن انگشت زیر کلمه توسط والدین و خواندن حرف به حرف آن
  • ۳- ترسیم خط زیر کلمات و عبارات برای توجه بیشتر کودک
  • ۴- هماهنگ کردن سرعت خواندن با قرار دادن انگشت زیر کلمات
  • ۵- ترسیم فلش زیر کلمات و عبارات
  • ۶- بیان کلمات با صدای رسا توسط معلم
  • ۷- به کارگیری تخته مغناطیسی و یا حروف زبر و برجسته برای تقویت حواس لامسه
  • ۸-نوشتن تلفظ درست کلمات بر بالای آن (روز، زور)
  • ۹- حذف ناخواسته حروف یا کلمات

علت‌ انجام این راهکار

 

  • ناتوانی در شناسایی درست کلمات و نقص عملکردی در تجزیه اصوات برای تلفظ درست
  • عادت کردن به برخی روش های قدیمی و بدون بازده

تمامی کودکانی که دچار حذف ناخواسته حروف و با کلمات می گردند به یک علت آن را انجام نمی دهند. برای درک درست علت آن می توان با انتخاب دو متن که از نظر درجه سختی متفاوت هستند به کودک داده شود سپس به مقایسه تعداد کلمات حذف شده پرداخت. 

 

در صورتی می توان عامل بروز حذف کلمات را به عادات نادرست مرتبط دانست که کودک تعداد مشابهی از کلمات را در هر دو متن حذف کرده باشد. 

اما در مواردی کودکان به علت ناتوانی در شناسایی واژگان و یا ناتوانی در بخش و صدا کشی کلمات زیادی را در متن سختر حذف می کنند که در صورت تکرار و تمرین این مشکل مرتفع می گردد.

راهکار های درمانی

  • جلب نظر کودک به کلمات حذف شده و تصحیح آن ها
  • استفاده از کاغذ راهنما و یا انگشت برای افزایش توجه
  • بهبود مهارت روان خوانی با خواندن گروهی متون
  • عدم مقایسه و سرزنش کودک

۳- استفاده از کلمات مشابه به جای یک دیگر

 

در مواردی کودکان به علت ناتوانی در تلفظ برخی کلمات سعی می کنند که افعال مشابه را به کار ببرند. به طور مثال کودک در جمله خود به جای کلمه "داد" از فعل مشابه "دارد" استفاده می کند.

علت این کار

  • ۱- بی دقتی
  • ۲- عدم شناخت کافی کلمات

راهکار های درمانی

 

در مواردی که ‌کودک به علت بی دقتی به جایگزین گردن کلمات می پردازد می توان با استفاده از راهکار هایی مانند خواندن گروهی متون، ضبط صدای کودک و تکرار آن، توجه و نظر بیشتر کودک را جلب کرد اما در مواردی که کودکان به علت عدم شناخت درست کلمات دچار اشتباه می شوند می توان از راهکار های دیگری استفاده کرد مانند:

  • تهیه کارت از کلمات پر اشتباه
  • تاکید بر بخش کشی و توجه به اصوات
  • بیان ناقص کلمات و تکمیل آن توسط کودک
  • کمک به افزایش اعتماد به نفس و روحیه کودک

۴- تکرار کلمات یا عبارات

 

علت استفاده از این کار

  • الف- نا آگاهی از تمامی دایره لغات و نقص در بیان و ترکیب درست اصوات حروف آن ها
  • ب- استفاده از روش ها و عادات نا مطلوب

راهکار های درمانی

 

  • الف- جلب توجه و تمرکز کودک به واژه یا عبارت تکرار شده
  • ب- انجام تمارین به صورت گروهی با سایر هم سن و سالان
  • ج- فراهم کردن فرصت برای افزایش مطالعه
  • د- توجه به درجه سختی متون (نخست تمارین از متون ساده شروع کرده سپس با افزایش مهارت به درجه سختی آن ها افزوده گردد)
  • ه-  افزایش سرعت خواندن با قرار دادن انگشت در زیر کلمات برای افزایش دقت و توجه

۵- افزودن کلمات به جمله

 

علت این راهکار

  • الف- ناتوانی در درک درست مفاهیم
  • ب- بی دقتی و نبود توجه کافی به مفاهیم

همیشه افزودن کلمات به متن خبر از وجود اختلال ندارد زیرا برخی از کودکان به دلیل آگاهی عمومی بالا کلمات مرتبطی را به جملات می افزایند اما زمانی باید نگران شد که کودک کلمات بی معنی را به جمله می افزاید که خبر از ناتوانی در درک مفاهیم می دهد.

 

راهکار های درمانی

  • الف- آشنا کردن کودک با سایر لغات و کلمات هم خانواده
  • ب- کمک به کودک برای تشریح تصاویر کتاب ها و روایت داستان
  • ج- درخواست از کودک برای اشاره به جزئیات متون
  • د- تبادل نظر درباره مفاهیم مطالب داستان ها
  • ه- حضور در جلسات گروهی و روخوانی متون

۶- مکث و خواندن کلمه به کلمه متون

 

برخی از کودکان در زمان روخوانی متون با مکث زیاد کلمه به کلمه آن را می خوانند که بر معنی مطلب نیز اثر می گذارد.

علت این راهکار

  • الف- نقص در شناسایی درست کلمات
  • ب- ناتوانی در درک درست مفاهیم
  • ج- عادت های نادرست در زمینه استفاده ار مهارت های گفتاری

راهکار های درمانی

 

  • الف- توجه به درجه سختی متون منتخب برای کودک
  • ب- تهیه کتاب داستان هایی با مضامین ساده
  • ج- بهبود مهارت های خواندن به ویژه در زمینه شناخت بهتر کلمات
  • د- استفاده از کارت های مصور
  • ه- اجرا متون به صورت داستان و نمایش
  • و- بیان داستان و کتاب های مهیج با صدای بلند
  • ز- شعر خوانی و تکرار مطالب
  • ح- حضور در جلسات روخوانی گروهی با سایر هم سن و سالان

سایر روش های تقویت کننده مهارت خواندن

 

  • مطالعه متن های گلچین شده
  • استفاده از روش چند حسی (فرنالند)
  • تهیه کتاب مورد علاقه کودک و نوشتن خلاصه آن در آخر
  • داستان نویسی
  • بیان داستان های کوتاه
  • پاسخ به سوالات مرتبط با داستان
  • تکمیل نقطه چین ها
  • به کار گرفتن ماز
  • نقاشی کردن و رونوشت برداری از مطالب
  • به کارگیری فعالیت های مرتبط با رمز گردانی
  • انجام تمارین کمک کننده به حفظ حروف الفبا
  • صدا سازی و واژه سازی
  • استفاده از تصاویر مرتبط
  • تقویت و افزایش هماهنگی بین اجزای بدن مانند دست و چشمان با کمک بازی دارت

همان طور که اشاره کردیم درمان و پیگیری راهکار های درمانی اختلال خواندن اهمیت ویژه ای دارد زیرا ممکن است کودک با سایر مشکلاتی همچون اختلال بیش فعالی، نقص در پردازش اطلاعات، مشکل شنیداری، بینایی و... نیز درگیر باشد که بر کیفیت زندگی او تاثیر دارد و نیاز است حتما با مراجعه به پزشک متخصص از میزان آن مطلع گشت تا کودک از عواقب عدم درمان مانند کاهش اعتماد به نفس در امان بماند‌.



:: برچسب‌ها: تشخیص علائم اختلال یادگیری , علائم اختلال یادگیری , اختلال یادگیری ,
:: بازدید از این مطلب : 351
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : شنبه 1 بهمن 1401 | نظرات ()
نوشته شده توسط : iran samak

اختلال نوشتن یا دیسگرافیا

اختلال نوشتن یک نوع شایع اخــتلالات یادگیری در کودکان است. در اختلال نوشتن توانایی فرد در نوشتن کمتر از حد معمول انتظار است. توانایی‌ها بر اساس سن، زمینه تحصیلی و هوش اندازه گیری می‌شود. معمولا این اختلال با مشکلات ذهنی، اختلال خواندن و اخــتلال یادگیری ریاضی همزمان است.

کودکان دارای اختلال نوشتن، تنها در مهارت‌های نوشتن با دیگر همسالان تفاوت دارند، اگر چه از هوش طبیعی و آموزش‌های کافی نیز برخوردارند. این کودکان ممکن است بد خط، نامرتب و کج و معوج بنویسند یا مرتکب غلط‌های دستوری، نقطه گذاری، پاراگراف بندی و املایی شوند. ممکن است دچار وارونه نویسی شوند مثلا "رود" را "دور" بنویسند.

 

انواع اختلال نوشتن

سه نوع اختلال در نوشتن وجود دارد:

1- دست خط

هر چند بهترین دانش آموزان هم دست خط کاملا خوبی ندارند، در دانش آموزان مبتلا به ناتوانایی‌های یادگیری مشکل بیشتر است، نوشته‌های آن‌ها غالبا ناخوانا است. علاوه بر آن، آن‌ها بسیار کند می‌نویسند. بــد خطی کودکان می‌تواند ناشی از مشکلات روانی، عاطفی و یا جسمی باشد. در این صورت مراجعه به متخصص ضروری است.

٢. املا نویسی

هجی کردن توانایی ایجاد هماهنگی بين اصوات و حروفی است که باید نوشته شود. تطابق و همخوانی بین واج‌ها و نوشته‌ها مهارتی است که در کودکان ناتوان در یادگیری به خوبی رشد نمی‌کند.

٣. ترکیب

این کودکان در انشا نوشتن و ترکیب درست کلمات به هنگام نوشتن مشکل دارند. در واقع آن‌ها در تبدیل گفتار به نوشتار نیز با ناتوانایی‌هایی مواجه هستند. برای مطالعه در زمینه مــهارت نوشتن کلیک کنید.

نشانه های اختلال نوشتن

کودکانی دارای اختلال نوشتن، ممکن است اشکالات و خطاهای زیر در نوشتن آن‌ها دیده شود:

  • به طور کلی نوشتن نادرست و ناقص
  • متناقض در نوشتن، به عنوان مثال حروف بزرگ و کوچک، یا اندازه‌های نامنظم
  • کلمات یا حروف ناتمام، کلمات حذف شده به دلیل ضعف در مــهارت تمرکز
  • فاصله‌های نامناسب بین کلمات و حروف
  • پر رنگ نوشتن و فشار دادن مداد بر روی کاغذ
  • نوشتن آهسته
  • محدودیت در انتخاب کلمات به دلیل ضعف در مــهارت ارتباط کلامی

 

دلایل اختلال نوشتن

ژنتیک: به نظر می‌رسد ژنتیک در ابتلا افراد به اختلال نوشتن نقش دارد. شیوع این اختلال در بین افراد دارای سابق خانوادگی بیشتر است.

مشکلات مغزی: افراد مبتلا در کارکرد‌های مغزی خود اختلالات جزئی دارند. این عقیده وجود دارد که در این کودکان به دلیل تــاخیر در رشد کودک، رشد مغز آهسته‌تر از دیگران است.

اشکال در توجه و تمرکز: کودکانی که به اختلال عــدم تمرکز و پرش فکر مبتلا می‌شوند، در توجه، تمرکز و دقت خود مشکل دارند و حواسشان خیلی زود پرت می‌شود. آن‌ها نمی‌توانند برای مدت زمان طولانی ای بر موضوعی تمرکز کنند.

مهارت‌های حرکتی: در بسیاری از کودکان به دلیل اخــتلال هماهنگی رشدی مهارت های حرکتی دچار مشکل هستند. ضعف مهارت‌های حرکتی، عدم هماهنگی انگشتان و عدم هماهنگی بین دست و چشم‌ها می‌تواند منجر به اختلال نوشتن در کودکان شود.

سایر اختلالات یادگیری: هر گونه مشکلات دیگری مانند مشکل در خواندن، گوش دادن و سخن گفتن می‌توانند بر اختلال نوشتاری کودک تاثیر بگذارند.

پیامدهای اختلال نوشتن در کودکان

کودکانی که به اختلالات یادگیری دچار هستند اغلب مورد سرزنش والدین خود و تمسخر همسالان قرار می‌گیرند. این کودکان کم کم احــساس پوچی و بی‌کفایتی کرده و خود را جدا از دیگر همسالان می‌یابند. ممکن است به خاطر شکست‌های متعدد تحصیلی و سرزنش معلمان از مدرسه و درس خواندن بیزار شوند؛ گاه فــرار از مدرسه و یا مورد اذیت و آزار قرار گرفتن در کودکان مبتلا مشاهده می‌شود. در صورتی که اختلال نوشتن در کودک برطرف و درمان نشود، در بزرگسالی نمی‌تواند بسیاری مشاغل را برای خود انتخاب کند. بزرگسالان مبتلا اغلب مشاغلی را بر می‌گزینند که نیاز کمتری به نوشتن در آن وجود داشته‌باشد.

 

تشخیص اختلال نوشتن

اختلال نوشتن باید به موقع تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد وگرنه پیامد‌های ثانویه نامطلوبی به دنبال خواهد داشت. تشخیص این اختلال زمانی داده می‌شود که مشکلات نوشتن، در پیشرفت تحصیلی و فعالیت‌های روزمره فرد اختلال ایجاد کرده باشد. برای تشخیص اختلال نوشتن، باید از متخصص گــفتار درمانی و روانشناس کمک بگیرید. این کودکان مانند کودکان استثنایی نیاز به آموزش‌های خاص و تکنیک‌های درمانی دارند. 
این متخصصان برای تشخیص این اختلال، از تکنیک‌های زیر استفاده می‌کنند :

  • ارزیابی درکِ کودک از تصاویر، حروف الفبا، اشکال و موضوعات مختلف
  • میزان و چگونگی نحوه مشارکت دانش آموز در کارهای گروهی و کلاسی
  • بررسی نحوه نوشتن جملات و املاء کلمات
  • بررسی میزان توانایی کودک در نوشتن کلماتی که دارای تلفظ یکسان اما نوشتار متفاوت هستند.
  • بررسی توانایی شنیدن کودک

 

درمان اختلال نوشتن

روش‌هایی وجود دارند تا بتوانیم به کودکان دارای اختلال نوشتن کمک کنیم. برای کودکان با مشکلات زبان نوشتاری از راهبردهایی شامل تمرین آمادگی برای نوشتن، مانند تقویت مهارت های حرکتی کودکان و آموزش و تمرین استفاده مناسب از مداد، مداد را درست گرفتن، سازماندهی مهارت‌های مربوط به علائم و نشانه‌ها، تمرین برای روان نویسی و آموزش مستقیم برای توسعه سازمان دهی نوشتن استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از راهبردهای جانبی دیگر مانند استفاده از کامپیوتر و سایر وسایل کمک آموزشی استفاده کرد.

گاه اختلال نوشتن و خواندن به علت وجود مشکل نامحسوس در شنوایی رخ می‌دهد. بنابراین برای سنجش شنوایی کودک می‌توانید از او بخواهید تا به صدای یک ساعت مچی گوش دهد. از او بپرسید که آیا صدایش را می‌شنود؟ سنجش شنوایی در مصاحبات تشخیصی اختلالات یادگیری مورد بررسی قرار می‌گیرد.

برخی از راهکارهای بهبود اختلال نوشتن

برخی از راهکارها به کودک کمک می‌کنند تا به مرور زمان در مهارت نوشتن ارتقا یابد. جهت بهبود این اختلال در کودکان و افــزایش قدرت یادگیری مغز دانش آموزان می‌توانید راه‌حل‌های زیر را به کار ببرید:

_ از کودک بخواهید با استفاده از روان‌نویس خطوطی به صورت دلخواه بر روی کاغذ بکشد.

_همیشه وایت برد کوچک و قابل حملی در اختیار کودک باشد تا بتواند بر روی آن نقاشی بکشد و یا بنویسد.

_اغلب کودکان مبتلا به اختلال نوشتن در گرفتن مداد مشکل دارند. به آن‌ها کمک کنید تا مداد را به شکل صحیحی در دست بگیرند.

_بهتر است از مدادهای مناسب استفاده کنید. در صورتی که انگشتان کودکتان کوچک و یا ضعیف هستند مدادهای باریک‌تر را در اختیار او قرار دهید.

_از کودک بخواهید با دستی که تکالیف مــدرسه را انجام می‌دهد کاغذ باطله یا روزنامه را مچاله کند. این روش در تقویت عضلات دست و انگشتان و بهبود اختلال نوشتن می‌تواند مؤثر باشد.

_کاغذهای باطله را در اختیار کودک قرار دهید و از او بخواهید با قیچی آن‌ها را ببرد.

_از کودک بخواهید تا حتما زیپ، دکمه‌های لبای و بند کفش‌هایش را خودش باز و بسته کند.

_خطوط موازی با فاصله‌های متفاوت بکشید و از کودک بخواهید تا درست در وسط خطوط موازی، یک خط راست بکشد. این کار  برای افــزایش تمرکز در کودکان بسیار موثر است.

_شکل‌هایی را به صورت نقطه چین رسم کنید و از کودک بخواهید تا آن‌ها را کامل کند.



:: برچسب‌ها: درمان اختلال یادگیری در نوشتن , درمان اختلال یادگیری , اختلال یادگیری , ,
:: بازدید از این مطلب : 326
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : شنبه 1 بهمن 1401 | نظرات ()
نوشته شده توسط : iran samak

اختلال نوشتن چیست؟ ویژگی ها و راهکار های درمانی اختلال نوشتن

یکی از مهارت های مهم و کاربردی در زندگی امروزه بشر، نوشتن است که برخی از کودکان در اثر اختلال یادگیری از نوع اختلال نوشتن، قادر نیستند مانند سایرین در انتقال مفاهیم، افکار و اندیشه ها از ذهن به دست نوشته، عملکرد موفقیت آمیزی کسب کنند.

با توجه به اهمیتی که این موضوع در کارکرد های زندگی افراد دارد، تیم نورولند سعی کرده است در این مطلب به تعریف اختلال نوشتن، علائم و راهکار های درمانی آن اشاره کند تا شما والدین گرامی بتوانید با درک بهتر از شواهد و علائم اصلی در تشخیص به موقع و درمان و کنترل این اختلال عملکرد سریعی داشته باشید.

تعریف اجمالی مهارت نوشتن

برای نوشتن نیاز به سازماندهی چندین کارکرد مغزی بوده تا با دریافت و جمع بندی اطلاعات و استفاده از مهارت های حرکتی، زبانی، شناختی، حافظه و... بتوان مفاهیم را منتقل کرد. 

اما در موارد بسیاری دیده شده است که فرد آن چنان دچار ضعف در این مهارت است که علاوه بر اینکه نوشته های او بسیار بد خط هستند حتی نمی توان مفهوم آن را درک کرد. البته بد خطی و بدنویسی تنها مشکل افراد دچار اختلال نوشتن نیست و در ادامه بیشتر با این علائم آشنا می شوید.

پیشنهاد می شود برای اینکه از ابتلا کودک به اختلال نوشتن پیشگیری کنید حتما فرصتی را فراهم کنید تا کودک قبل از ورود به مدرسه و نیاز به این مهارت به تقویت ماهیچه های دست و انگشتان بپردازد. 

از جمله این فعالیت ها می توان به بازی با خمیر بازی و گل رس و ترسیم شکل های متنوع اشاره کرد. چنان چه که کودک به این بازی علاقه نداشته باشد، والدین می توانند وسایل ساخت سازه را برای کودک فراهم کنند تا به ساخت اشیا متفاوت مانند ماشین، خانه و... بپردازد. هم چنین تهیه کتاب های که به حروف چینی کمک می کنند نیز سبب تقویت و افزایش مهارت کارکرد انگشتان کودکان می گردند.

عوامل موثر بر کارکرد درست مهارت نوشتن

برای اینکه کودک بتواند به درستی در مهارت نوشتن عمل کند نیاز است که از نظر برخی موارد بررسی گردد. مانند:

  • رشد مهارت های ذهنی
  • میزان علاقه به نوشتن
  • عدم وجود مشکل در هماهنگی دست ها و چشم
  • توانایی درک بصری
  • تشخیص جهت گیری دیداری - فضایی
  • سطح حافظه دیداری
  • بررسی برتری جانبی
  • نحوه  درست دست به قلم شدن
  • طرز قرار گیری درست کودک بر روی صندلی

سایر پیش نیاز های اولیه در مهارت نوشتن

 

  • عدم وجود مشکل در سیستم عصبی فرد
  • قدرت تشخیص شناختی مطلوب
  • عملکرد مطلوب در مهارت های زبان دریافتی و بیانی
  • علاقه و تمایل به نوشتن
  • کسب مهارت های رشدی
  • تکرار و تمرین متوالی
  • نبود مشکلات عاطفی

پیش نیاز های ثانویه زبان نوشتاری

 

  • روان بودن و توجه به مفاهیم پایه ای
  • رشد مهارت های نوشتاری
  • کسب مهارت در تلفظ درست واژگان
  • شناخت درست دستور زبان
  • رشد در خلاقیت و دقت فردی
  • هماهنگی در حافظه دیداری - فضایی
  • توجه به میزان علاقه و انگیزه فردی
  • اتکا به نفس فردی

مهارت های ۶ گانه پایه مرتبط با عملکرد مطلوب در نوشتن (بر اساس نظریه لیم ۱۹۷۹)

 

لیم معتقد بود برای اینکه فرد عملکرد مطلوبی در زمینه نوشتن داشته باشد، نیاز است از داشتن برخی مهارت ها بررسی گردد. از جمله:

  • مهارت عملکردی مطلوب در ارتباط با کنترل ماهیچه های درونی دست ها
  • عملکرد مطلوب حواس مرتبط با بینایی - حرکتی
  • به دست گرفتن درست قلم در دست ها
  • توانایی ظرافت بخشیدن به خطوط، حرکات و...
  • توانایی تمایز اشکال و خطوط از یکدیگر برای ترسیم بهتر
  • شناسایی سریع در زمینه ادراک و بازشناسی اشکال
  • تشخیص درست جهت زبان نوشتاری

اختلالات یادگیری کدامند؟

 

به هر گونه نقص در دریافت و پردازش اطلاعات دریافتی که به صورت کلامی و یا غیر کلامی جمع آوری می شوند، اختلالات یادگیری می گویند. 

اختلالات یادگیری از چندین اختلال تشکیل شده اند که در افراد مبتلا سبب مشکلاتی در مهارت های خواندن، نوشتن، محاسبه ریاضی می شوند به طوری که این گروه از افراد نمی توانند عملکرد مطلوبی در درک مفاهیم که به صورت دیداری یا شنیداری دریافت می شوند، به دست آورند. 

برخی گمان می کنند که در بروز این اختلالات و سطح هوشی فرد ارتباطی وجود دارد که در پاسخ باید تصریح کنیم تاکنون طی مطالعات صورت گرفته هیچ ارتباطی بین این دو مشخص نشده است. 

با توجه به اهمیتی که بروز این اختلالات بر کیفیت زندگی افراد دارد امروزه تشخیص به موقع آن ها به شدت مورد توجه محققین قرار گرفته است.

و هم چنین دولت فدرال آمریکا نیز برای تفهیم بهتر اختلالات یادگیری برای آن تعریفی اعلام کرده است که طبق آن به هر گونه مشکلی که در فرآیند های روانی و فکری مانند خواندن، نوشتن، شنیدن، تکلم، آموزش مباحث ریاضی صورت گیرد بدون آنکه فرد مبتلا در زمینه حواس دیداری، شنیداری، حرکتی، ذهنی و حتی عاطفی دارای نقص باشد، اختلالات یادگیری می گویند.

میزان شیوع اختلالات یادگیری

برای روشن شدن آمار تعداد کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری، در آمریکا سرشماری صورت گرفت که طبق نتایج منتشر شده حدود ۸ درصد کودکان با این اختلالات دست و پنجه نرم می کنند.

اما با توجه به گستردگی این گروه از اختلالات و نبود تعریف ثابت برای آن ها، آمار دقیقی از مبتلایان به این اختلالات در ایران و حتی سایر کشور ها در دست نیست. 

همچنین در ایران به دلیل اینکه هر یک از ارگان های آموزش و پرورش، روان شناسان، روان پزشکان و امثال آن به یک جمع بندی مشترک برای تشریح علائم افراد مبتلا به اختلالات یادگیری نرسیده اند. شناسایی و حتی درمان افراد مبتلا به تعویق افتاده است. 

از تنوع علائم در اختلالات یادگیری به ویژه نوشتن می توان بد خطی، املای نادرست کلمات، نقطه گذاری نامناسب، عدم درک درست گرامر زبان، نبود ارتباط معنا دار در جملات را نام برد به طوری که در برخی موارد به قدری این مشکلات زیاد هستند که بر معنای کلی مطلب نیز اثر می گذارند و نمی توان به مفهوم آن پی برد.

دیس گرافیا یا اختلال نوشتن چیست؟

دیس گرافیا از جمله اختلالات یادگیری مختص سن خردسالی بوده که فرد مبتلا قادر نیست در مهارت نوشتن عملکردی مشابه سایرین داشته باشد که در درجه بندی این مهارت سن، زمینه تحصیلی و سطح هوش بررسی می گردد. 

در بسیاری از موارد دیده شده است که افراد مبتلا به دیس گرافیا از مشکلات دیگر مانند اختلال خواندن و اختلال ریاضی نیز در عذابند. البته به این مفهوم نیست که دارای مشکلی در زمینه آموزش و یا عملکرد مغزی هستند. 

از علائم شایع این اختلال می توان به خط بد، نامفهوم، کلمات نامرتب، گرامر نادرست، اشکال در نقطه گذاری و نحوه پاراگراف بندی اشاره کرد. گروهی نیز به دلیل وارونه نویسی که دارند کلمات را بر عکس می نویسند. به طور مثال شام را ماش می نویسند. برای تفهیم بهتر در ادامه به انواع اختلال نوشتن اشاره می شود.

انواع اختلال نوشتن کدام اند؟

در تقسیم بندی کلی اختلال نوشتن می توان به سه نوع مشکل اساسی اشاره کرد:

۱- دست خط

مشکلاتی که در زمینه دست خط افراد مبتلا به دیس گرافیا وجود دارد نسبت به سایرین شدت بیشتری دارد به طوری که در اغلب موارد نوشتار آنان به صورت ناخوانا بوده و در سرعت نوشتن نیز بسیار کند عمل می کنند. 

در تشخیص عوامل بروز این مشکل گفته می شود ممکن است عوامل روانی، عاطفی و یا جسمی اثر گذار باشند. هر چند برای مشخص شدن علت دقیق نیز مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.

۲- املا نویسی

هجی کردن یکی از توانمندی های مورد نیاز برای نوشتن است که فرد برای اینکه بتواند به درک درست از تطابق و هم خوانی بین اصوات و حالت نوشتاری کلمات برسد باید در این زمینه دارای مهارت مطلوبی باشد و در صورتی که فرد دچار عدم رشد مناسب در این زمینه باشد، مشاهده چنین مشکلاتی دور از انتظار نخواهد بود.

۳- ترکیب

گروهی از کودکان در زمینه نوشتن انشاء و تشریح نوشتاری وقایع مشکل دارند به طوری که نمی توانند اصوات گفتاری را به صورت نوشتاری قابل درک درآورند.

علائم هشدار دهنده بروز اختلال نوشتن کدام اند؟

زمانی می توان نسبت به ابتلا کودک به اختلال دیس گرافیا مشکوک شد که در نوشتار او خطا هایی مانند موارد زیر مشاهده کرد:

  • عدم تکمیل درست جملات
  • نا متناقص نویسی در نوشتار (جا به جا نوشتن حروف کوچک و بزرگ در کلمات، عدم رعایت تناسب اندازه کلمات و حروف آن ها)
  • عدم استفاده از برخی کلمات
  • رعایت نکردن فاصله متناسب در کلمات و حروف
  • نوشتار پر رنگ و با فشار زیاد
  • سرعت پایین در نوشتن
  • محدودیت در دایره لغات کاربردی

علت بروز اختلال نوشتن چیست؟

 

افراد مبتلا به اختلال نوشتن ممکن است در اثر عوامل مختلفی این مشکل را بروز دهند که در ادامه به آن ها اشاره می شود:

  • عوامل ژنتیکی: طبق مطالعات صورت گرفته و مشاهده شیوع بالاتر این اختلال در برخی خانواده ها مشخص شده است که عوامل ژنتیکی در بروز این اختلال بی تاثیر نیستند.
  • مشکلات مغزی: در مواردی کودکانی که دارای اختلال جزئی در برخی عملکرد های مغزی بودند و یا سرعت پایین در رشد مغز داشتند، اختلال نوشتن را نشان دادند.
  • نقص در توجه و تمرکز: با توجه به تاثیری که دقت و تمرکز در درست نوشتن کودکان دارد مشخص شده است که اغلب مبتلایان به دیس گرافیا از این مشکل رنج می برند که یکی از عوامل اصلی بروز نیز محسوب می گردد.
  • نقص در مهارت های حرکتی: در صورتی که فرد دچار ضعف در به کارگیری مهارت های حرکتی مانند هماهنگی انگشتان و برقراری ارتباط بین دست ها و چشم ها باشد ابتلا به اختلال نوشتن دور از انتظار نخواهد بود.
  • اختلال ادراک بصری: از دیگر عوامل موثر بر بروز اختلال دیس گرافیا ضعف در ادراک بصری است به طوری که فرد نمی تواند به خوبی اطلاعات حسی دریافتی را تشخیص، تحلیل و ادغام نماید که زمینه ساز بروز خطا در گروه بندی و درک تفاوت، تشابه اشیا، شناخت خطوط از یک دیگر و... می گردد.
  • ضعف عملکردی در درک بینایی: فردی که دچار نقص در درک دیداری است نمی تواند به خوبی حروف و نحوه شکل و ترتیب آنان را بفهمد و در نوشتار او عدم رعایت اندازه و فاصله محسوس است. برای افرادی که دچار دیس گرافیا هستند که از این عامل نشات می گیرد می توان از راهکار های زیر کمک گرفت:
  • کمک به کودک برای گرفتن کاغذ با دست نوشتاری
  • تهیه زیر پایی برای دانش آموزان کوتاه قامت
  • انتخاب زیر دستی مناسب
  • تهیه مداد گیر و گرفتن قلم با سه انگشت
  • ضعف در عملکرد بینایی - حرکتی: افرادی که دچار ضعف در عملکرد بینایی - حرکتی هستند قادر نیستند بین آنچه که می بینند و حرکات خود هماهنگی لازم را ایجاد کنند که سبب بروز مشکلاتی می شود از جمله:
  • مهارت های مرتبط با کاغذ و قلم (همچون انتخاب جهت مناسب نوشتن و پیدا کردن نقطه آغاز نوشتن)
  • انداختن وسایل
  • گرفتن وسایل
  • بریدن
  • اعمال تغییرات به ویژه در اجسام و اسباب بازی ها
  • یادگیری تلمیف ارتباط درست بین چشم و دست

 مشکلات بین حسی نیز از دیگر مشکلات مرتبط هستند که فرد قادر به پردازش و ادغام اطلاعات دریافتی از چند منبع نیست. به طور مثال فرد قادر نیست با شنیدن کلمه "نان" آن را به این صورت بنویسد و دچار خطا نوشتاری می شود.

 

  • اختلال حافظه بصری: وجود اختلال حافظه بصری سبب می شود که فرد علی رغم توانایی مطلوب در زمینه تکلم، نوشتار و خواندن ولی نمی تواند کلمات حفظ شده و توالی حروف آن ها را به درستی بیان نماید.
  • چپ دست بودن: تعداد افراد چپ دست در دنیا فقط حدود ۸ یا ۹ درصد هستند. اگرچه چپ دست بودن به عنوان یک عامل در بروز اختلال دیس گرافیا مطرح نیست ولی این افراد باتوجه به اینکه باید به توانمندی نوشتاری و خواندن در جامعه راست دستان نیز دست یابند ممکن است دچار مشکل گردند. 

در صورتی که به چپ دستی شدید توجه لازم نگردد مشاهده عواقبی همچون گم گشتی فضایی، معکوس سازی و اغتشائی جهت یابی دور از انتظار نخواهد بود.

 

  • دیگر اختلالات یادگیری: در برخی از موارد اختلال دیس گرافیا به علت وجود مشکلات زمینه ای مانند وجود نقص در خواندن، گوش دادن و تکلم به وجود می آیند.
  • چگونه می توان اختلال نوشتن را تشخیص داد؟

اغلب زمانی می توان به بروز اختلال دیس گرافیا در یک کودک مشکوک شد که مشکلات جدی در زمینه پیشرفت تحصیلی و حتی فعالیت های روزمره وجود داشته باشد. 

 

معمولا در ابتدا کودک ممکن است فقط در هجی کردن کلمات و عبارات دچار چالش گردد اما زمانی که به مقاطع تحصیلی بالاتر ورود پیدا می کند علائمی دیگر همچون ناتوانی در نوشتن جملات و ساخت درست پاراگراف را نیز بروز می دهد. 

در صورتی که والدین نسبت به مشاهده چنین علائمی بی تفاوت باشند بروز رفتار هایی مانند بی علاقگی به انجام تمارین مدرسه، ناتوانی در انجام تکالیف ریاضیات، فرار از مدرسه و... دور از انتظار نخواهد بود. 

از دیگر دلایل اهمیت به تشخیص و درمان اختلالات یادگیری به ویژه دیس گرافیا این است چنان چه بتوان به موقع آن را تشخیص داد و از راهکار های درمانی برای بهبود شرایط استفاده کرد می توان از وقوع بسیاری از عواقب در آینده جلوگیری کرد زیرا بی اهمیتی نسبت به درمان حتی ممکن است آینده شغلی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد و فرد از نظر احساسی دچار مشکلاتی همچون بی کفایتی، درماندگی، افسردگی و... گردد.

نحوه تشخیص اختلال نوشتن توسط متخصصین

اگرچه والدین در تشخیص زود هنگام اختلالات نقش زیادی دارند ولی معیار و مبنا اصلی، نظر افراد متخصص گفتار درمانگر و روان شناس است که معمولا از تکنیک هایی استفاده می کنند از جمله:

  • توجه به انتخاب دست برای نوشتن: برای انجام این تکنیک از کودک درخواست می شود که نام خود را بر روی برگه بنویسید سپس به جزئیات مواردی همچون ابهام خط زنی، وضعیت نشستن و حرکات پا توجه می شود.
  • ناخوانا نوشتن: در این حالت ارزیابی نحوه سر و صورت، کاغذ و حتی وضعیت نشستن صورت می گیرد.
  • وضعیت گرفتن مداد در دست: از موارد مورد توجه در این حالت، نحوه خطوط بالا و پایین و میزان کج بودن خطوط است.
  •  توجه به میزان کیفیت نوشتار از نظر نحوه فاصله و نظم کلمات
  • بررسی میزان مشارکت کودک در فعالیت های گروهی و کلاس
  • ارزیابی نحوه نوشتاری جملات و املا کلمات
  • بررسی توانمندی نوشتاری کودک
  • ارزیابی میزان درک شنیداری کودک

باید تاکید کنیم که زمانی متخصص درمانگر به طور قطعی اعلام می کند که فرد دچار اختلال است که کودک از نظر تمامی موارد ذکر شده بررسی کرده باشد. البته در بسیاری از موارد کودک با انجام تمارین ساده دچار جهش در عملکرد و مهارت نوشتن می شود.

 

تشریح مشکلات ناشی از اختلال نوشتن

۱- نارسا نویسی یا بد خطی کودک

از آن جهت نوشتن به عنوان یک مهارت تحصیلی ملموس معرفی می شود که افراد از این طریق می توانند علاوه بر انتقال مفاهیم، آن ها را به صورت سندی مکتوب نیز بر جای بگذارند.

بد خطی و نارسا نویسی از مشکلات شایع در مهارت نوشتن است که حتی باید برای شناخت علت بروز آن در دانش آموزان به ویژه مقاطع تحصیلی به ارزیابی عوامل آموزشی و تربیتی و عوامل مرتبط با سلامت جسمی و روانی نیز توجه شود. 

در صورتی که خط کودک به حدی نا مفهوم  و بد باشد که به سختی بتوان به مفهوم کلمات و جملات پی برد به آن نارسایی نویسی می گویند که در برخی موارد به علت اشکالات زیر بنایی مانند مشکلات حرکتی ظریف ایجاد می شوند به طوری که این افراد قادر نیستند از روی حروف و یا اشکال نوشتاری به رونویسی نیز بپردازند.

این معضل زمانی مشکل ساز است که کودک حتی نمی تواند در انتقال تکالیف دیداری فاصله دار (از تخته سیاه) به تمارین از فاصله نزدیک (روی کاغذ) به موفقیت برسد.

اغلب این مشکل در افرادی که دچار مشکلاتی همچون نقص در مهارت های حرکتی، ضعف ادراک دیداری و یادگیری هستند به چشم می خورد. 

باید تاکید کنیم که همیشه نمی توان با انجام تمارین و فعالیت های مرتبط این مشکل را مرتفع کرد زیرا در برخی از موارد کودک به این دلیل بد خط است که دچار ضایعات استخوانی، عصبی و یا مشکلات روحی و عاطفی است که نیازمند پیگیری های درمانی ویژه است‌. 

در صورتی که بتوان عامل بد خطی را پیدا کرد می توان شرایط را به سمتی برد که با حذف آن عامل، فرد به مهارت خوش نویسی دست یابد. 

از دیگر عوامل احتمالی مرتبط با نارسایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • نبود مهارت های پایه ای مانند چرخاندن، فشار دادن، گرفتن و... 
  • نبود رشد کافی در مهارت های هماهنگ کننده حرکات ظریف
  • وضعیت نا مناسب انگشتان در نوشتن
  • عدم هماهنگی در چشم ها و دستان
  • ضعف در کنترل بازو، دست و عضلات انگشتان های دست
  • وجود مشکل در یادگیری مفاهیم پایه مانند پایین، بالا، زیر و رو
  • قرار گرفتن نامناسب برای نوشتن
  • وضعیت نامناسب سر در امتداد کاغذ
  • استفاده از امکانات نامناسب مانند مداد، میز و صندلی بی کیفیت
  • انرژی بالا و پر تحرکی کودک
  • بی علاقگی و نبود انگیزه کافی
  • تاخیر در استفاده ار مهارت های گفتاری
  • مشکلاتی در هماهنگی اعضا بدن با یکدیگر

۲- فاصله نویسی بین حروف و کلمات

 

برخی از دانش آموزان به دلیل عواملی همچون سرعت بالا برای نوشتن و عدم رعایت هماهنگی لازم، کلمات و حروف آن ها را به صورت جدا جدا و با فاصله می نویسند که سبب می شود نه تنها زیبایی متن دچار خدشه گردد بلکه نتوان به مفهوم جملات نیز پی برد. 

برای بهبود این شرایط می توان تمرین هایی به کودک داد که در آن جملات به صورت نقطه چین و یا کمرنگ هستند تا با تکمیل آن ها متوجه میزان فواصل استاندارد حروف و کلمات نیز بشود. 

هم چنین اگر تمرین با کمک چوب کبریت نیز برای کودک به کار گرفته شود، تاثیر مثبتی دارد که روش آن به این صورت است که باید بعد از نوشتن هر کلمه چوب کبریت را به صورت عموی قرار داد و سپس به سراغ کلمات بعدی رفت.

۳- ناتوانی در قرار دادن سرکش و نقطه در جای مناسب

گروهی از دانش آموزان قادر نیستند سرکش و نقطه را به درستی در جملات خود قرار دهند که معمولا از نبود تمرکز و دقت دیداری آنان نشات می گیرد. 

در صورت تقویت این مهارت ها از وقوع چنین مشکلاتی در مقاطع بالاتر جلوگیری خواهد شد. از فعالیت های افزایش دهنده دقت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • یافتن تفاوت جزئیات تصاویر تقریبا مشابه
  • بازی بگرد و پیدا کن
  • تمارین نقطه چین

۴- کج نویسی

 

از دیگر مشکلات شایع نوشتاری دانش آموزان، کج نویسی است که اغلب ناشی از فشار زیاد مداد بر کاغذ، وضعیت قرار گیری نامناسب دفتر و هم چنین نامناسب قرار گرفتن قلم در دست است. 

می توان در این موارد به کودک کمک کرد که با نزدیک کردن بازو به بدن از میزان انعطاف پذیری دست بکاهد تا کمتر این مشکل بروز کند. 

هم چنین می توان با تهیه یک خط کش و قرار دادن آن بالا و پایبن خطوط به کودک کمک کرد تا بداند فضای نوشتاری که در اختیار دارد چه میزان است.

۵- نامرتب نویسی

در صورتی که دانش آموز دارای مشکلاتی مانند سرعت پایین نوشتن، فشار بالا قلم در دست، قدرت انعطاف کم دست و نشستن در وضعیت نامناسب باشد ممکن است دچار نامرتب نویسی گردد. 

والدین یا معلمین می توانند برای رفع مشکل نامرتب نویسی با تعیین قوانین و قواعدی زمینه را فراهم کنند که کودک کمتر دچار این مشکل نوشتاری گردد از جمله:

  • جلب توجه کودک به محدوده خطوط
  • عدم استفاده از پاک کن
  • استفاده از مداد هایی با نوک نیز
  • رونوشت برداری از کلمات با استفاده از کاغذ های بسیار نازک

۶- پر رنگ نویسی

 

از دیگر موارد مرتبط با مشکلات نوشتاری پر رنگ نویسی است که اغلب ناشی از فشار زیاد انگشتان شست و اشاره، قرارگیری سفت قلم در دست و یا نوشتن با مداد نامناسب و قطر کم است. 

در صورتی که فرصتی فراهم گردد که کودک تمارینی را بر روی کاغذ و روی فرش و یا بالشت انجام دهد نتیجه بهتری مشاهده می شود تا اینکه آن ها را دفتر و یا کتاب بنویسید. 

در مواردی نیز ممکن است علی رغم انجام تمارین و تلاش پیگیر والدین هم چنان این مشکل وجود داشته باشد که در این صورت، این احتمال وجود دارد که کودک دچار ضعف در مهارت دست ورزی باشد و کمک از درمانگر متخصص ضروری است.

۷- اختلالات مرتبط با روان نویسی

کودکانی که مبتلا به مشکلات مرتبط با روان نویسی هستند اغلب دارای سرعت نوشتاری بسیار پایینی هستند که زمینه ساز گم کردن مطالب می شود. هم چنین نمی توانند به خوبی در رونویسی از دور (از روی تخته سیاه) و رونویسی از نزدیک (از روی سر مشق) عملکرد خوبی داشته باشند.

دیگر مشکلات ناشی از دست خط شامل:

  • کج نوشتن
  • کم رنگ نویسی
  • نوشتن با فشار زیاد بر برگه
  • با فاصله نوشتن کلمات و حروف آن ها
  • نامرتب نویسی
  • وارونه نوشتن
  • قرار دادن نادرست حروف به جای هم
  • حذف و اضافه نادرست حروف

برای حصول اطمینان از اینکه دانش آموز دچار اختلال نوشتن است باید بتوان به سوالات زیر پاسخ درست داد:

 

  • آیا خط کودک به حدی ناخوانا است که نمی توان به مفاهیم جملات پی برد؟
  • آیا کودک در مقایسه با سایر کودکان با محدودیت دایره واژگان رو به رو است؟
  • نحوه رعایت و توجه به قواعد و قوانین نوشتاری در متون او به چه میزان است؟
  • بی نظمی و آشفتگی در متن های او به چشم می خورد؟
  • یافتن هدف و موضوع در متون کودک مشخص است؟
  • می تواند پاراگراف ها را به خوبی تنظیم کند؟
  • میزان آشنایی و توجه به دستور زبان فارسی تا چه میزان است؟
  • کودک تا چه میزان با اشکال درست حروف، فاصله کلمات و رعایت نظم در نوشتن بر خطوط آشنا است؟

اگرچه تاکید می کنیم بسیاری از دانش آموزان ممکن است به دلیل سهل انگاری نسبت به قواعد نگارشی بی توجه باشند و نباید به سرعت و با مشاهده هر اشتباه نوشتاری به کودک برچسب داشتن اختلال چسباند و همان طور که گفتیم ملاک اصلی، نظر فرد متخصص است که دارای چندین ملاک هستند که در ادامه به چند مورد اشاره می شود.

 

ملاک و معیار تشخیص قطعی اختلال دیس گرافیا

  • ۱- پس از بررسی کودک با آزمون های استاندارد، مشخص شود که سطح مهارت نوشتاری او متناسب با شرایط آموزشی و بهره هوشی نیست.
  • ۲- علی رغم آموزش های متمادی و در اختیار قرار دادن امکانات مناسب، هم چنان کودک با ضعف عملکردی در مهارت های تحصیلی و یا انجام امور روزمره مواجه است.
  • ۳- علاوه بر داشتن اختلال دیس گرافیا، نقص حسی نیز در فرد محرز باشد که روند درمانی را با چالش بیشتری رو به رو می کند. 

میزان شیوع اختلال دیس گرافیا

 

با توجه به اهمیتی که مهارت های خواندن و نوشتن بر زندگی افراد دارند باید نسبت به بروز هر گونه مشکل در آن ها هوشیار بود تا آینده کودک دچار چالش نگردد به طوری که در آمریکا برای کنترل و بهبود اختلال نوشتن (نوشتار پریشی) بودجه ای حدود ۳۰ بیلیون دلار تخصیص یافته است. 

برای مشخص شدن میزان شیوع اختلال نوشتن باید این نکته را در نظر داشت که اختلال نوشتن در کودکان با افراد بزرگسال متفاوت است. آمار ها از ابتلا ۱۲ درصد از کودکان به این اختلال خبر می دهند که اغلب آنان را پسران تشکیل می دهند.

روش های درمانی اختلال نوشتن

با توجه به کاربرد گسترده مهارت نوشتن علاوه بر تحصیل و مدرسه در امور روزمره نیز برای فعالیت هایی همچون نامه نگاری، تکمیل فرم ها، ثبت خاطره ها و انتقال مفاهیم و... نیاز مبرم است. بنابراین هرگونه مشکلی که در این زمینه به وجود آید حتما باید با پیگیری به موقع و استفاده از تکنیک های درمانی مرتفع گردد تا تبدیل به معضلی طولانی مدت نشود. 

متاسفانه دیده شده برخی از والدین آن چنان که باید از اختلالات یادگیری به ویژه اختلال نوشتن اطلاع ندارند و عدم موفقیت تحصیلی این گروه از دانش آموزان را ناشی از هوش و یا تنبلی آنان می پندارند که با برخورد های نامناسب زمینه ساز بروز مشکلاتی همچون کاهش اعتماد به نفس نیز می گردند. 

البته همواره نیاز به استفاده از راهکار های درمانی نیست چه بسیار مواردی نیز دیده شده است که بدون استفاده از این روش ها، خود به خود رفع شده اند ولی تشخیص این موارد بر عهده پزشک متخصص است. به طور کلی برای بهبود اختلال نوشتن استفاده از تکنیک های زیر توصیه می گردد.

  • تمارین مرتبط برای افزایش آمادگی در مهارت نوشتن
  • آموزش درست قلم به دست گرفتن
  • افزایش هماهنگی بین مهارت های مرتبط
  • استفاده از وسایل کمک آموزشی نوین مانند کامپیوتر
  • بهبود مهارت های بصری - حرکتی
  • بهبود مهارت خط پیوسته
  • تقویت مهارت های بصری - حرکتی
  • آموزش الگو های حرکتی

برای تقویت و آموزش مهارت های الگو های حرکتی استفاده از روش هایی مانند هدایت دست دانش آموز با نقاشی بر روی شیشه همراه با الگو، رونوشت برداری از اشکال در هوا با چشمان بسته توصیه می گردد.

 

بهبود پسخوراند پوستی

زمانی می توان گفت که پسخوراند پوستی بهبود یافته است که بتوان شرایطی فراهم کرد که کودک با توده خمیری بازی کرده و یا موادی را روی مداد قرار دهد.

تقویت افتراق بینایی

در صورتی که کودک مشغول بازی هایی همچون پیدا کردن تفاوت و شباهت جزئیات تصاویر، سایر اشکال، کلمات و... شود منجر به تقویت افتراق بصری او می شود.

تقویت حافظه بینایی

انجام بازی ببین و بگو کلمات، نمایش اشیا متفاوت به دانش آموزان و خیال پردازی موجب تقویت حافظه بینایی می شود.

از دیگر موارد نیاز برای رفع مشکلات نوشتاری کودکان بهبود مهارت های بصری - حرکتی است که از طریق تغییر وضعیت نشستن، مچاله کردن کاغذ، نقاشی کردن اشکال با گواش و... میسر می گردد.

نکات تکمیلی مرتب با اختلال نوشتن

در برخی از موارد، افراد به دلیل ضعف در عملکرد مهارت های حرکتی دچار اختلال نوشتن می شوند که در این صورت نیاز است حتما نظر درمانگران و افراد متخصص مرتبط با زمینه روان شناسی، روان پزشکی و... جویا شد. اما توجه به نکات زیر نیز کمک کننده است:

  • در برنامه روزنامه دانش آموزان مبتلا حتما باید فعالیت های متناسب که به تقویت مهارت های حرکتی ظریف منجر می شوند، توجه ویژه داشت.
  • یکی از موارد موثر در بروز این امر، نحوه به دست گرفتن مداد است.
  • حضور در کلاس های آموزشی که مبتنی بر یاد دادن نحوه درست به دست گرفتن قلم است ضرورت دارد.
  • برخی از بازی ها و حرکات ورزشی سبب تقویت مهارت های حرکتی ظریف می شوند که انجام آن ها توصیه می گردد.
  • در صورتی که ضعف در توجه و دقت عامل بروز مشکلات نوشتاری است نیاز است نخست این اختلالات مرتفع شوند.
  • سایر نظریه های مرتبط با نوشتن

در ادامه به یک نظریه که زمینه ساز دگرگونی تعلیم و تربیت در آمریکا شد می پردازیم:

نظریه جین آیرس

نظریه عصبی که توسط جین آیرس مطرح شد بر پایه یک پارچه حسی و به منظور کمک به کودکان درگیر با اختلالات یادگیری استفاده می گردد. 

طبق این نظریه در صورتی که بتوان ضعف در یک پارچگی حسی را با استفاده از تحریک لمسی از طریق روش هایی مانند کمک مالش پوست با سایر مواد، تحریک دهلیزی و بهبود واکنش های وضعیت بدن (با تحریک لمسی و دهلیزی) مرتفع کرد، فرد علائم کمتری از اختلالات یادگیری را بروز می دهد.

تحریک دهلیزی چیست؟

این روش که بر پایه چرخش بر تاب و یا ننوی توری است موجب تحریک گیرنده های عمیق پوست نیز می گردد. این روش را به راحتی می توان در منزل و با غلتیدن بر روی فرش و یا چند تیوب انجام داد و شاهد اثر آن بود.

روش نیول سی کپارت چیست؟

از دیگر روش های موثر بر درمان اختلالات پیگیری، نیول سی کپارت است که معرفی آن به وسیله یکی از پیشگامان آموزش ادراکی- حرکتی صورت گرفته است. برای استفاده از این روش نیاز به تخته تعادل، چوب موازنه، توری اکروبات و بازی های رقصی و ریتمیک است.



:: برچسب‌ها: اختلال یادگیری نوشتن , اختلال یادگیری , یادگیری , ,
:: بازدید از این مطلب : 472
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : یک شنبه 25 دی 1401 | نظرات ()
نوشته شده توسط : iran samak

روش های تشخیص اختلال یادگیری در کودک و راهکارهای درمانی جهت رفع رفتارهای نابهنجار:

روش های تشخیص اختلال یادگیری، یکی از مهمترین مباحث در علم روانشناسی کودکان به شمار می رود. اختلال در یادگیری مهارت ها و اطلاعات جدید به بروز مشکلات زیادی در کودکان منجر می شود. ناتوانی در یادگیری به معنای آن نیست که کودک از هوش و استعداد کافی جهت به ذهن سپردن اطلاعات و مطالب مختلف برخوردار نیست. سیستم یادگیری مغز کودکان به گونه ای متفاوت برنامه ریزی شده است. همین امر باعث خواهد شد تا کودک اطلاعات بیرونی را متفاوت تر از دیگر همسن و سال های خود درک نماید. 

اختلال یادگیری در کودکان در زمینه های مختلفی نظیر: خواندن، نوشتن، استدلال، صحبت کردن و گوش دادن اتفاق می افتد. اگر این مشکلات به طور مدام برای کودک ایجاد شود، به معنای این است که او از اختلال و ناتوانی یادگیری رنج می برد. خوشبختانه، امروزه آزمون های ارزیابی مختلفی جهت سنجش مهارت ها و رفتارهای کودک وجود دارد که باید توسط روانشناسان و روان درمانگرها انجام شوند. با استفاده از این آزمون ها می توان نوع اختلال یادگیری را در کودک به راحتی شناسایی کرد. والدین گرامی هم باید از همان ابتدا، رفتارهای کودک خود را مورد بررسی دقیق قرار داده تا به هنگام بروز هرگونه اختلال یادگیری جهت رفع زودهنگام این گونه رفتارهای نابهنجار اقدام نمایند. در این مقاله قصد داریم تا شما عزیزان را با انواع اختلالات یادگیری و روش های تشخیص آنها آشنا نموده و اطلاعات جامعی را در اختیارتان قرار دهیم. پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.   

روش های تشخیص اختلال یادگیری و هر آنچه که باید در اینباره بدانید

روش های تشخیص اختلال یادگیری در هر کودکی با کودک دیگر کاملا متفاوت گزارش شده است. به عنوان مثال، یک کودک می تواند عاشق کتاب خواندن باشد. اما از مفهوم ریاضی و معادلات آن چیزی سر در نیاورد. یا کودک نمی تواند به خوبی با بزرگسالان ارتباط برقرار کرده و معنای رفتارهای آنها را به خوبی درک نماید. مثال ها در این زمینه بسیار زیاد است. اگر این گونه مشکلات را در فرایند یادگیری فرزند خود مشاهده کردید باید بلافاصله دست به عمل شده و یک راه حل مناسب جهت رفع این معضل پیدا نمایید. اگر اختلال یادگیری در همان اوایل ظهور آن درمان شود، فرزند دلبندتان خواهد توانست از تمام توانایی های خود به نحو احسنت استفاده کند. 

روش های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان آسان بوده و راهکارهای زیادی جهت درمان آن وجود دارد. بسیاری از والدین تصور می کنند که اختلالات یادگیری بر سر راه موفقیت فرزندشان در دوران تحصیلی، مانع ایجاد خواهد کرد. اگرچه این احتمال می تواند برای والدین دردناک و بسیار غم انگیز باشد. برچسب زدن کند ذهن بودن به کودک نمی تواند دردی را دوا کند. همانطور که در جملات پیشین هم اشاره نمودیم کودکان دارای اختلال یادگیری در زمینه های مختلف توانسته اند به موفقیت برسند. هوش این بچه ها به مانند دیگر هم سن و سال های خود بوده و هیچ تفاوتی در این زمینه وجود ندارد. تنها نیاز است که از راهکارهای درمانی مختلف جهت آموزش سبک های مختلف یادگیری به کودکان دچار این اختلال استفاده شود. 

آشنایی با روش های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان

تنوع گسترده ای از اختلالات یادگیری در کودکان وجود دارد. به همین دلیل امروزه، روش های تشخیص اختلال یادگیری با دشواری همراه شده است. در بعضی مواقع امکان دارد که کودک از خود هیچ گونه علائم و مشخصات واحدی جهت شناسایی این اختلال بروز ندهد. البته در مواردی این علائم به گونه ای واضح و آشکار بوده که می توان به راحتی اختلال یادگیری در کودکان را شناسایی نمود. مراحل رشد نرمال برای کودکان و توجه به تفاوت های رشدی آنها یکی از مهمترین نشانه هایی بوده که می توان این معضل را به موقع شناسایی و جهت رفع زودهنگام آن اقدام نمود. این نشانه ها تا زمانی که کودک پا به سن نگذاشته، راحت تر قابل تشخیص خواهند بود. در این زمینه می توان از راهنمایی های پزشک متخصص اطفال استفاده نمود. در ادامه مقاله به رایج ترین اختلالات یادگیری در کودکان اشاره خواهیم کرد. با توجه به علائم هشداردهنده زیر می توانید اختلالات یادگیری را به راحتی در کودک خود شناسایی کنید.

اختلال خوانش پریشی (دیسلکسی)

این اختلال در بین کودکان بسیار رایج بوده و به ناتوانی در خواندن (تشخیص صداها و یادگیری ارتباط آنها با حروف و لغات) اشاره می کند. این دسته از کودکان دارای هوش طبیعی بوده و حتی امکان دارد علائم آن تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. ژنتیک و سوابق خانوادگی از جمله مهمترین عوامل تشدید کننده اختلال خوانش پریشی در کودکان به شمار می روند. علائم این اختلال عبارتند از:

  • دیر به حرف آمدن کودک
  • فراگرفتن لغات جدید با دشواری
  • بروز مشکل در بیان ریتم جمله و حروف لغات
  • بروز مشکل در تلفظ درست واژه
  • بروز مشکل در یادگیری زبان خارجی

اختلال در یادگیری ریاضی (دیس کالکولی)

روش های تشخیص اختلال یادگیری ریاضی که به آن دیس کالکولی گفته می شود، در کودکان بسیار آسان است. این اختلال بیشتر در مورد ۱۱ درصد از کودکان بیش فعال، اتفاق می افتد. این دسته از کودکان در تمام زمینه های ریاضی از جمله: انجام محاسبات، پول شمردن، بیان زمان و... مشکل دارند. اختلال در یادگیری ریاضی معمولا با اختلال خواندن به طور همزمان اتفاق می افتد. درمان این اختلال بر عهده روانشناسان و کاردرمانگرها بوده و می توان از راهکارها و آزمون های ارزیابی مختلف جهت رفع مشکل اقدام نمود. از جمله مهمترین علائم اختلال در یادگیری ریاضی می توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • بروز مشکل در یادگیری مسائل ریاضی
  • ناتوانی در انجام محاسبات ریاضی
  • مختل شدن کار و زندگی روزمره
  • ناتوانی در یادگیری ریاضی در مدارس

اختلال نوشتار پریشی (دیسگرافیا)

این اختلال به ناتوانی در نوشتن منجر می شود. در واقع، این اختلال عصبی می تواند عملکرد کودکان و همچنین بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد. علت بروز این اختلال در کودکان و بزرگسالان نامشخص است. این اختلال می تواند در اثر یک رویداد آسیب زا اتفاق بیفتد که اثر آن همچنان در بزرگسالی قابل مشاهده خواهد بود. این دسته از افراد به هنگام تمرکز و نوشتن با مشکلات عدیده ای مواجه هستند. این اختلال می تواند به راحتی عملکرد دانش آموزان را به هنگام نوشتن در کلاس درس تحت تاثیر قرار دهد. مهمترین علائم ناشی از اختلال دیسگرافیا عبارتند از:

  • بروز مشکل در نوشتن جملات
  • ایجاد مشکل به هنگام تجسم واژه ها و حروف در ذهن قبل از نوشتن آنها بر روی کاغذ
  • ناتوانی در نگه داشتن وضعیت ثابت بدن و دست به هنگام نوشتن
  • نوشتن نادرست واژه ها (غلط املایی)
  • فشار بیش از حد وارد کردن به دست به هنگام نوشتن

اختلال پردازش حسی در کودکان (بینایی و شنوایی)

روش های تشخیص اختلال یادگیری حسی از جمله دیگر مباحث مهم در روانشناسی کودکان به شمار می رود.  والدین چطور می توانند اختلال پردازش حسی در فرزند خود را تشخیص دهند؟ اختلال پردازش شنوایی و پردازش بینایی مانع برقراری ارتباط کودک با محیط اطراف می شوند. همین امر می تواند کودک را در ارتباط با معلم و همکلاسی های خود با مشکل مواجه سازد. اختلال پردازش شنوایی تنها در ۵ درصد از کودکان مدرسه ای اتفاق می افتد. در این اختلال کودک کلمه ها و جمله ها را به اشتباه درک کرده و به اطراف خود به نادرستی واکنش نشان می دهد. اختلال پردازش بینایی در کودکان مشکلات بیشتری را به بار خواهد آورد. ناتوانی در تمیز اشکال و حروف الفبا، بروز اختلال در درک موقعیت اجسام در فضا و.. از جمله مهمترین علائم اختلال پردازش بینایی در کودکان به شمار می روند. راهکارهای جبرانی زیادی جهت درمان اینگونه اختلالات وجود داشته که باید توسط کاردرمانگرها و روانشناسان انجام شود. 

اختلال در یادگیری های غیرکلامی (NLD)

روش های تشخیص اختلال یادگیری به دلیل تنوع و گستردگی زیاد آن در کودکان و بزرگسالان، دشوار گزارش شده است. همانطور که می دانیم ارتباطات غیرکلامی، بخش زیادی از روابط انسان ها با همدیگر را تحت تاثیر قرار می دهد. اما با این حال، درصد کمی از افراد هستند که در یادگیری های غیرکلامی با مشکل مواجه هستند. در واقع، درک حالت های صورت و زبان بدن افراد برای این دسته از مبتلایان به این اختلال بسیار دشوار است. ژنتیک را می توان مهمترین عامل در ایجاد این اختلال در کودکان و حتی بزرگسالان دانست. اکثر افراد دارای هوش بالا به این اختلال فراگیر مبتلا هستند. این افراد از درک بخش مهمی از معنا و مفهوم کلام ناتوان بوده و نمی توانند واکنش مناسبی از درک مطالب شفاهی یا کتبی از خود بروز دهند. از جمله مهمترین نشانه های ناشی از این اختلال در یادگیری های کلامی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • بروز مشکل در فهم و درک عمیق از حالات بدن و چهره
  • ناتوانی و بروز مشکل در انجام فعالیت های مختلف
  • ناتوانی در درک اشاره و کنایه های افراد
  • وابسته بودن بیش از حد به اعضای خانواده خود
  • عدم تطبیق خود با تغییرات جدید در آینده

روش های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان چگونه انجام می شود؟

روش های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان با توجه به معیارهای مختلفی انجام می شود. از آنجا که اختلالات یادگیری در هر فردی با فرد دیگر متفاوت بوده، پس باید هر کدام از آنها به طور مجزا مورد بررسی قرار گیرند. جهت تشخیص اینکه کودک دچار اختلال یادگیری است از ۳ فاکتور اساسی استفاده می کنند.

  1. توجه به توانمندی های ذهنی کودک
  2. توجه به رفتارهای اجتماعی یا تطبیقی کودک
  3. توجه به یک سری اختلالات در دوران کودکی (ناتوانی در یادگیری)

پس از بررسی این موارد از رده بندی های مختلف نظیر: خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید جهت توصیف میزان اختلال یادگیری استفاده می شود. در صورت بروز اختلالات شدید یادگیری، ضریب هوشی فرد بررسی شده و سپس بعد از مشخص شدن نوع مشکل می توان جهت رفع زودهنگام آن از همان دوران کودکی اقدام نمود. به عنوان مثال، افراد دارای ضریب هوشی ۲۰ الی ۳۴ و ۳۵ الی ۴۹ به ترتیب از اختلال یادگیری شدید و متوسط رنج می برند. جهت تشخیص اختلال یادگیری تنها نباید به ضریب هوشی اکتفا نمود. بلکه فاکتورهای مهم دیگری وجود داشته که اطلاعات همه جانبه ای در مورد نیازهای کودک را در اختیار کاردرمانگرها و روانشناسان قرار می دهند.   

اهمیت استفاده از آزمون های ارزیابی اختلال یادگیری در کودکان

روش های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان، کار چندان ساده ای نخواهد بود. زیرا فاکتورهای دیگری به غیر از مواردی که در جملات بالا اشاره شد، می توانند بر یادگیری افراد در دوران کودکی تاثیر منفی بگذارند. مواردی نظیر: اتفاقات ناگوار در دوران کودکی، افسردگی، اضطراب، ضربه های عاطفی شدید و... می توانند فرایند یادگیری مهارت های مختلف را با دشواری همراه سازند. در این شرایط، درک رفتارهای نابهنجار کودک، ذهن والدین را به خود درگیر خواهد کرد. در صورت بروز یک سری علائم، حتما باید با یک متخصص و روان درمانگر جهت حل زودهنگام مشکل مشورت نمود. امکان دارد در بعضی مواقع، والدین نتوانند به خوبی اختلالات یادگیری را در کودک خود تشخیص دهند. زیرا در بعضی موارد مشاهده شده که علت اینگونه اختلالات در یادگیری به دلیل بیش فعال بودن و سایر مشکلات رفتاری در کودک است. به همین دلیل نیاز است از مشاوره های متخصصان در این زمینه استفاده نمود تا بتوان به یک برنامه درمانی پس از ارزیابی دقیق مشکل دست یافت. 

آزمون های ارزیابی اختلال یادگیری، وجود چنین عارضه هایی را در فرد مشخص خواهد کرد. البته باید با توجه به نیازهای کودک و بررسی دقیق نوع اختلال یادگیری از آزمون مرتبط با مشکل مورد نظر استفاده نمود. مشاهده گر به هنگام انجام مراحل ارزیابی می تواند اطلاعات همه جانبه ای را در مورد ویژگی های رفتاری کودک به دست آورده تا بتواند دلایل اختلال یادگیری او را مشخص نماید. اختلالات یادگیری باید در همان دوران کودکی بررسی و جهت رفع آنها اقدامات لازم را انجام داد. در صورت تثبیت و ماندگاری این رفتارهای نابهنجار، امکان دارد فرد در دوران بزرگسالی با مشکلات بیشتری در امور کاری و زندگی خود مواجه شود. در صورت عدم رفع اختلال یادگیری، اعتماد به نفس کودک از حضور پررنگ در اجتماع و محیط خانواده از بین خواهد رفت. از جمله مهمترین پیامدهای عدم درمان اختلالات یادگیری در کودکان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • تحمل اضطراب و فشارهای زیاد جهت حضور در جامعه و ارتباط با دیگران  
  • کاهش اعتماد به نفس کودک
  • عملکرد پایین کودک و افت تحصیلی او در مدرسه
  • وابستگی بیش از حد به دیگران 
  • عدم تمایل به پیشرفت و یادگیری مهارت های مختلف
  • منزوی شدن و دوری کودک از حضور در محیط خانواده و اجتماع

اختلالات یادگیری در محیط مدرسه، زودتر نمایان می شوند. معلمین مدرسه در صورت مشاهده علائم خاص باید به والدین کودک هشدار داده تا آنها با کمک روان درمانگرها جهت رفع زودهنگام اینگونه مشکلات، هر چه سریعتر اقدام کنند. 

آشنایی با انواع آزمون های ارزیابی اختلال یادگیری در کودکان

آزمون های مختلفی جهت تشخیص اختلال یادگیری وجود داشته که اطلاعات زیادی را در مورد رفتارهای نابهنجار کودکان در اختیار مشاهده گر قرار می دهند. انواع مختلفی از آزمون های ارزیابی اختلال یادگیری کودکان در مدارس انجام می شود. آن چیزی که مهم است این است که تنها با استناد بر یک آزمون واحد نمی توان نوع اختلال یادگیری را در کودک تشخیص داد. از جمله رایج ترین آزمون های ارزیابی اختلال یادگیری که در مدارس مورد استفاده قرار می گیرند، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

آزمون ارزیابی هوش جهت تشخیص اختلال یادگیری کودکان

یکی از بهترین روش های تشخیص اختلال یادگیری، ارزیابی کودکان از طریق آزمون های هوش است. مشاهده گر با استفاده از آزمون های هوش می تواند IQ کودک را سنجیده و نقاط قوت و ضعف او را به خوبی تشخیص دهد. تست های هوش بسیار متفاوت بوده و با استفاده از آنها می توان نوع اختلال یادگیری کودک را شناسایی نمود. البته ناگفته نماند که از تست های هوش میتوان علاوه بر سنجش ظرفیت هوشی کودکان برای تشخیص اختلالات یادگیری در خردسالان و بزرگسالان استفاده نمود. از جمله رایج ترین تست های هوش معتبر در کشور عبارتند از:

  • Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence ‪(WPPSI)‬ = مقیاس ارزیابی هوش وکسلر برای گروه های کودکستانی/ دبستانی 
  • Wechsler Intelligence Scale for Children ‪(WISC)‬ = مقیاس ارزیابی هوش وکسلر برای خردسالان
  • Wechsler Adult Intelligence Scale ‪(WAIS)‬ = مقیاس ارزیابی هوش وکسلر برای بزرگسالان
  • Stanford-Binet Intelligence Test = مقیاس ارزیابی هوش استنفورد – بینه از طریق پنج عامل مهم توانایی-شناختی 
  •  (DAS) = مقیاس‌های سنجش توانایی‌های افتراقی (بررسی سنجش توانمندی های شناختی نظیر: سرعت پردازش و نامگذاری، پردازش واج شناختی، حافظه کاری کلامی و دیداری، تشخیص و تطبیق بصری)
  • Raven’s Progressive Matrices = تست هوش ریون (معتبرترین آزمون هوش تصویری در حال حاضر)
  • Universal Nonverbal Intelligence ‪(UNIT)‬ = تست هوش غیر کلامی جهانی جهت ارزیابی مهارت انگلیسی، شنوایی، پیشینه فرهنگی و مهارت های زبانی)

تست های پیشرفت تحصیلی جهت سنجش مهارت های دانش آموزان

یکی دیگر از روش های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان، ارزیابی آنها از طریق آزمون های پیشرفت تحصیلی است. آزمون پیشرفت تحصیلی را می توان از جمله بهترین آزمون ها جهت سنجش مهارت های پرورش یافته دانش آموزان دانست. در صورت بروز مشکل در حیطه درسی می توان از آزمون های پیشرفت تحصیلی جهت تشخیص اختلالات یادگیری دانش آموزان استفاده نمود. از جمله رایج ترین تست های پیشرفت تحصیلی موجود در مدارس می توان به موارد زیر اشاره کرد.

  •  Woodcock-Johnson Tests of Achievement ‪(WJ)‬ = تست های پیشرفت تحصیلی وودکاک-جانسون 
  • (WIAT) = تست انفرادی پیشرفت تحصیلی وکسلر
  • (WRAT) = تست انفرادی پیشرفت تحصیل دامنه وسیع
  • (KTEA) = تست پیشرفت تحصیلی کافمن

با وجود چنین ابزارهایی می توان راحت تر اختلالات یادگیری کودکان را در مدارس تشخیص داد. با استفاده از آزمون های پیشرفت تحصیلی، چالش هایی که دانش آموزان به هنگام تحصیل با آنها مواجه هستند را می توان هر چه سریع تر شناسایی نمود. 

آزمون های ارزیابی اختلال یادگیری جهت بررسی هماهنگی بینایی –حرکتی

یکی دیگر از آزمون های ارزیابی اختلال یادگیری، آزمون های مربوط به بررسی هماهنگی و یکپارچگی بینایی –حرکتی در کودکان است. متخصصان از طریق داده های به دست آمده از این آزمون ها می توانند به راحتی به ارتباط هماهنگ بینایی با دست ها و انگشت های کودک پی ببرند. کودکانی که از اختلال یکپارچگی بینایی-حرکتی رنج می برند از نشانه های زیر برخوردار هستند.

  • ناتوانی کودک در انجام بازی های ساختنی نظیر: پازل، جورچین و...
  • ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره نظیر: لباس پوشیدن، به دست گرفتن قاشق و چنگال به هنگام غذا خوردن و...
  • ناتوانی در نوت برداری از روی جزوه 
  • ناتوانی در ترسیم درست اشکال

با استفاده از آزمون هایی نظیر: آزمون بینایی- حرکتی بندر گشتالت و آزمون رشدی یکپارچگی بینایی ـ حرکتی می توان این اختلال را در کودک به راحتی شناسایی و جهت رفع زودهنگام آن اقدام نمود. 

آزمون های گفتار جهت سنجش اختلالات زبانی کودکان

آزمون های زبانی جهت سنجش مهارت های گفتاری و نوشتاری، یکی دیگر از روش های تشخیص اختلال یادگیری در کودکان است. با استفاده از آزمون هایی نظیر: ارزیابی بالینی پایه‌های زبانی (CELF) و تست تولید کلام گلدمن فریستو می توان به راحتی دریافت که آیا کودک از اختلال زبان های گفتاری و نوشتاری رنج می برد یا خیر. متخصصان با استفاده از این آزمون ها می توانند به راحتی علائم اختلال یادگیری زبانی را در کودک تشخیص دهند.

نتیجه گیری

روش های تشخیص اختلال یادگیری یکی از مهمترین مباحث در روانشناسی کودکان بوده که امروزه مورد توجه والدین و متخصصان قرار گرفته است. ابزارهای زیادی وجود داشته که با کمک آنها می توان جهت شناسایی زودهنگام اختلالات یادگیری در کودکان اقدام نمود. با استفاده از این متدها، فرایند تشخیص انواع اختلال یادگیری در کودکان تسهیل خواهد شد. در صورت عدم تشخیص به موقع اختلال یادگیری، مشکلات عدیده ای برای فرد رخ خواهد داد که می تواند بر آینده او در بزرگسالی تاثیر بگذارد. به همین خاطر توصیه می کنیم که انواع اختلالات یادگیری در دوران کودکی توسط متخصصان و کاردرمانگرها به خوبی تشخیص داده شود. در اینصورت می توان از پیامدهای ناشی از اینگونه اختلالات در بزرگسالی پیشگیری نمود. در این مقاله سعی شده تا شما عزیزان را با روش های تشخیص اختلال یادگیری و هر آنچه که باید در این زمینه بدانید، آشنا نماییم. امیدواریم محتوای این مقاله برای شما مثمر ثمر واقع شده باشد.



:: برچسب‌ها: اختلال یادگیری , علائم اختلال یادگیری ,
:: بازدید از این مطلب : 308
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : یک شنبه 25 دی 1401 | نظرات ()
نوشته شده توسط : iran samak

اختلالات یادگیری چیست؟

ناتوانی های یادگیری  یا اختلالات یادگیری ، اصطلاحی کلی برای گروه گسترده ای از مشکلات یادگیری هستندکه از آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • دیسلکسیا
  • دیسکلکولیا
  • دیس گرافی
  • دیس پراکسی
  • آفازی / دیس فازی 
  • اختلالات پردازش شنوایی و بینایی

درمان اختلالات یادگیری

کودکان دارای ناتوانی در یادگیری می توانند موفق شوند و موفق نیز می شوند.

مواجهه با این احتمال که کودک شما یک اختلال یادگیری دارد بسیار دشوار است. هیچ پدر و مادری نمی خواهد رنج فرزند خود را ببیند. ممکن است از خود بپرسید که این چه معنایی می تواند برای آینده فرزند شما داشته باشد ، یا نگران باشید که چگونه مدرسه را پشت سر بگذارد. شاید نگران این باشید که به دلیل مشکلات یادگیری فرزندتان ، ممکن است به او بر چسب "کند ذهن" بزنند یا او را به کلاس ضعیف تری ببرند.

اما نکته مهمی که باید بخاطر بسپارید این است که اکثر بچه های دارای ناتوانی در یادگیری دقیقاً مانند بقیه باهوش هستند. فقط باید نوع آموزش آنها متناسب با سبک های یادگیری مخصوص آنها باشد. با اطلاعات بیشتر در مورد کلیات ناتوانی های یادگیری ، و به طور ویژه مشکلات یادگیری فرزند خود ، می توانید به زمینه سازی موفقیت آنها در مدرسه و خارج از مدرسه کمک کنید.

اگر نگران هستید ، منتظر نمانید

اگر مشکوک هستید که مشکلات یادگیری فرزند شما ممکن است به کمک ویژه ای نیاز داشته باشند ، لطفاً در گرفتن کمک تأخیر نکنید. هرچه زودتر پیش بروید ، شانس فرزندتان برای دستیابی به پتانسیل کاملش بیشتر می شود.

درمان اختلالات یادگیری

فرایند تست و تشخیص اختلالات یادگیری

تشخیص اختلال یادگیری یک فرایند است. این فرایند شامل آزمایش ، گرفتن شرح حال و معاینه توسط یک متخصص آموزش دیده است. یافتن یک مرجع معتبر مهم است. از مدرسه فرزند خود شروع کنید و اگر آنها نتوانستند به شما کمک کنند ، از پزشک ، دوستان و خانواده خود که با موفقیت با مشکلات یادگیری مقابله کرده اند ، سوال کنید.

انواع متخصصانی که قادر به بررسی و تشخیص ناتوانی های یادگیری هستند عبارتند از:

  • روانشناسان بالینی
  • روانشناسان مدرسه
  • روانپزشکان کودک
  • روانشناسان تربیتی
  • روانشناسان رشد
  • متخصصان اعصاب و روان
  • سایکومتریست ها
  • کار درمانگر (اختلالات حسی را که می تواند منجر به مشکلات یادگیری شود آزمایش می کند)
  • زبان و گفتار درمانگر

گاهی اوقات برای دستیابی به تشخیص دقیق چند متخصص خدمات را به صورت یک تیم هماهنگ می کنند. آنها ممکن است از معلمان فرزند شما درخواست کمک کنند. سپس می توان برای خدمات آموزشی ویژه یا گفتاردرمانی در سیستم مدرسه توصیه هایی ارائه داد. اگر مدرسه دولتی مناسب نباشد ، یک مدرسه غیر انتفاعی که در زمینه درمان اختلالات یادگیری تخصص دارد ، می تواند جایگزین خوبی باشد.

درمان اختلالات یادگیری

درمان های مختلف اختلالات یادگیری

اختلالات یادگیری هیچ درمانی ندارند ، اما مداخله زودهنگام می تواند اثرات آن را کاهش دهد. افراد دارای ناتوانی در یادگیری می توانند راه هایی برای مقابله با ناتوانی های خود ایجاد کنند. کمک گرفتن زود هنگام احتمال موفقیت آنها در مدرسه و بعداً در زندگی را افزایش می دهد. اگر ناتوانی های یادگیری درمان نشوند ، کودک ممکن است احساس ناامیدی کند که می تواند باعث کاهش عزت نفس و سایر مشکلات برای او شود.

متخصصان می توانند با استفاده از نقاط قوت کودک و یافتن راه هایی برای جبران نقاط ضعف او ، در یادگیری مهارت ها به کودک کمک کنند. اقدامات درمانی بسته به ماهیت و میزان ناتوانی متفاوت است.

خدمات آوزشی ویژه

کودکانی که مبتلا به اختلالات یادگیری هستند می توانند خدمات آموزشی ویژه دریافت کنند. قانون آموزش افراد دارای معلولیت ایجاب می کند که مدارس دولتی آموزش های پشتیبانی ویژه کودکان معلول را به صورت رایگان ارائه دهند.
قوانین ایجاب می کند که کودکان در محیطی مناسب با کمترین محدودیت برای آنها، آموزش داده شوند. این بدان معنی است که محیط آموزش باید متناسب با نیازها و مهارتهای کودک باشد و در عین حال محدودیتهای مربوط به تجارب معمول یادگیری را به حداقل برساند.

برنامه های آموزشی فردی

کودکانی که واجد شرایط خدمات آموزش ویژه هستند ، یک برنامه آموزش فردی یا IEP دریافت می کنند. این برنامه آموزش شخصی و کتبی:

  • اهداف کودک را لیست می کند
  • خدماتی را که کودک دریافت خواهد کرد مشخص می کند
  • متخصصانی را که با کودک کار می کنند لیست می کند

چگونگی واجد شایط بودن برای آموزش ویژه

برای واجد شرایط بودن جهت دریافت خدمات ویژه ، کودک باید توسط سیستم مدرسه ارزیابی شود , گایدلاین ها در مورد او صدق کنند. والدین و مراقبین می توانند با مسئولین مدرسه یا مسئول هماهنگی آموزش ویژه آنها تماس بگیرند تا از نحوه ارزیابی فرزندشان آگاه شوند.

مداخلات درمانی برای اختلالات یادگیری

مداخلات درمانی برای اختلالات یادگیری خاص

در ادامه فقط چند مورد از روش های کمک به کودکان دارای اختلالات یادگیری خاص آورده شده است.

دیسلکسیا یا نارساخوانی (Dyslexia5)

فنون تدریس فشرده. این موارد می تواند شامل رویکردهای خاص ، گام به گام و بسیار روشمند برای آموزش خواندن با هدف ارتقا مهارت های زبان گفتاری و زبان نوشتاری باشد. این تکنیک ها معمولاً از نظر تعداد دفعات و زمان تمرین سنگین تر هستند و به صورت گروه های کوچک یا تک به تک انجام می شوند.
تغییرات کلاس. معلم ها باید به دانش آموزان مبتلا به دیسلکسیا وقت بیشتری برای انجام تمارین بدهند و از تست های ضبط شده استفاده کنند تا به کودک اجازه دهد سوالات را به جای خواندن، بشنود.
استفاده از فناوری. کودکان مبتلا به نارساخوانی ممکن است از گوش دادن به کتاب های صوتی یا استفاده از برنامه های کلمه سازی بهره مند شوند.

دیسگرافی (Dysgraphia)

ابزارهای مخصوص. معلمان می توانند امتحانات شفاهی داشته باشند ، باید به کودک اجازه داده شود به جای نوشتن گزارش ، فایل ویدیویی ضبط کند. نرم افزارهای رایانه ای می توانند کودکان را قادر به تولید متن نوشتاری کند.
استفاده از فناوری. به کودک مبتلا به دیسگرافی می توان آموزش داد به جای نوشتن با دست ، از برنامه های پردازش لغت ، از جمله برنامه های تبدیل گفتار به متن هستند ، یا ضبط کننده صدا استفاده کنند.
کاهش نیاز به نوشتن. معلمان می توانند یادداشت ها ، رئوس مطالب و جزوه های درسی چاپ شده ارائه دهند.

دیسکلکولیا (Dyscalculia)

تکنیک های بصری. معلمان می توانند تصاویر مسسئله ها را کشیده و به دانش آموز نشان دهند که چگونه از مدادهای رنگی برای تفکیک بخشهایی از مسئله استفاده کند.
کمک به حافظه. شعر و موسیقی می تواند به کودک در به یاد آوردن مفاهیم ریاضی کمک کند.
کامپیوترها. کودک مبتلا به دیسکلکولیا می تواند از کامپیوتر برای تمرین و انجام تکالیفش استفاده کند.



:: برچسب‌ها: اختلال یادگیری , درمان اختلال یادگیری , یادگیری , کودکان استثنایی , عدم یادگیری , درمان عدم یادگیری ,
:: بازدید از این مطلب : 335
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : شنبه 24 دی 1401 | نظرات ()

صفحه قبل 1 2 3 4 5 ... 41 صفحه بعد